|
หัวข้อ: ฟ้าทะลายโจร เป็นสมุนไพรมีสรรพคุณเเละประโยชน์ดังนี้ เริ่มหัวข้อโดย: teareborn ที่ กรกฎาคม 06, 2018, 02:04:31 pm (https://www.img.live/images/2018/07/03/2189234028dbf13e.jpg)[/b]
ฟ้าทะลายโจร[/size][/b] ชื่อสมุนไพร ฟ้าทะลายโจร ชื่ออื่นๆ/ชื่อท้องถิ่น น้ำลายพังพอน , ขุนโจรห้าร้อย (ภาคกลาง,กรุงเทวดา), สามสิบดี (ร้อยเอ็ด) , ฟ้าสาง (จังหวัดสกลนคร) , เขยตายายปกคลุม (จังหวัดราชบุรี) , ต้นหญ้ากันงู (จังหวัดสงขลา) , ฟ้าสะท้าน (พัทลุง) , เมฆทะลาย (จังหวัดยะลา) ,เชื้อเชิญซิน , เจ๊กเกี้ยงฮี้ , โขว่เซ่า , ซีปังฮี (จีน) ชื่อสามัญ Kariyat, Creat, Herba Andrographis, Indian Echinace ชื่อวิทยาศาสตร์ Andrographis paniculata (Burm. f .) Nees ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees สกุล Acanthaceae บ้านเกิดเมืองนอน ฟ้าทะลายโจร เป็นไม้ล้มลุกในตระกูลเดียวกับโหระพาหรือกระเพรา มีถิ่นกำเนิด แล้วก็เจอแพร่กระจายตามประเทศต่างๆในทวีปเอเซีย ซึ่งจัดเป็นสมุนไพรเขตแดนในประเทศแถบทวีปเอเชียรวมทั้งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ตัวอย่างเช่น ประเทศอินเดีย จีน ศรีลังกา ไทย และก็ยังใช้กันอย่างมากมายในหลายประเทศทั่วทวีปเอเชีย โดยนิยมนำส่วนของใบและลำต้นใต้ดินมาทำเป็นยารักษาโรค โดยเป็นไม้ล้มลุกที่มีรสขมจัด จนถึงขึ้นชื่อว่าเป็นแรงวแห่งความขม “King of the Bitterness” ในขณะนี้สามารถพบฟ้าทะลายขโมยได้ทั่วไปในประเทศไทย ลาว เขมร มาเลเซีย อินโดนีเซีย เวียดนาม จีน อินเดีย ศรีลังกา รวมทั้งหมู่เกาะในทะเลแคริบเบียน ส่วนในประเทศไทยนั้นสามารถเจอได้ทุกภาคของประเทศ และก็ยังเป็นสมุนไพรที่กำลังเป็นที่นิยมสำหรับเพื่อการนำมาใช้ประโยชน์สำหรับเพื่อการรักษาโรคอีกด้วย ลักษณะทั่วไป ฟ้าทะลายขโมย เป็นไม้พุ่มเตี้ยสูง 40-80 ซ.มัธยม ลำต้นลักษณะสี่เหลี่ยม แตกกิ่งก้านสาขามาก ทั้งต้นมีรสขมมาก ใบออกตรงกันข้ามกัน ตัวใบยาวรีปลายใบเรียวแหลม ยาว 2-8 เซลเซียสม. กว้าง 1-3 เซลเซียสมัธยม ขอบของใบมีรอยหยักนิดหน่อยแทบเรียบ ก้านใบสั้นกระทั่งแทบจะเรียกว่า ไม่มีก้านใบ ดอกออกจากซอกใบหรือที่ปลายกิ่ง กลีบเลี้ยงมีสีเขียว ยาวราวๆ 3 ม.มัธยม ส่วนโคนชิดกันปลายแยกเป็น 5 กลีบเรียวแหลมกลีบดอกชิดกันเป็นหลอดสีขาว ปลายแยกเป็น 2 ส่วนใหญ่ๆเหมือนปาก ซีกบนขนาดใหญ่กว่าด้านด้านล่าง ส่วนปลายยังแบ่งเป็นกลีบเล็กๆ3 กลีบ มีรอยกระสีม่วง ด้านล่างมีขนาดเล็ก ส่วนปลายมีรอยแยกเป็น 2 กลีบสีขาว เกสรตัวผู้มี 2 อัน ชิดกับกลีบดอกไม้ ก้านเกสรเป็นเส้นสีขาวบางๆยื่นออกมา 2 เส้น มีขนนุ่มๆปกคลุมอยู่ ปลายมีอับเรณูสีม่วงดำ ก้านเกสรตัวเมียเป็นเส้นยาวๆบางๆสีแดงอมาแตะต้องที่อับเรณูของเกสรตัวผู้ รังไข่มี 1 อัน ผลเป็นฝักทรงกระบอกแบนมีร่องลึกตรงกลางด้านแบบทั้งคู่ด้าน ฝักยาวโดยประมาณ 1.5 ซ.ม. กว้าง 0.5 เซลเซียสม. ฝักแก่แล้วแตกตามรอยข้าง ฝักแบ่งเป็น 2 ด้าน โดยมีร่องลึกนั้นอยู่ที่ส่วนละร่อง เมล็ดสีส้มแดงแข็ง มองค่อนข้างจะโปร่งแสง ฝักหนึ่งมีเมล็ดหลายเม็ด การขยายพันธุ์ ฟ้าทะลายโจรเป็นพืชล้มลุกนานนับเป็นเวลาหลายปี สามารถประสบพบเห็นได้ตามพื้นที่ทั่วไป เป็นพืชที่เติบโตเจริญในทุกภาวะดิน ถูกใจดินร่วน ดินมีความชุ่มชื้น สามารถเติบโตในพื้นที่ที่มีวัชพืชขึ้นหนาเจริญ พบมากในที่โล่งหรือแสงอาทิตย์รำไร การขยายพันธุ์ฟ้าทะลายมิจฉาชีพนิยม เพาะพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด เมล็ดที่ใช้ควรจะเป็นเมล็ดแก่ที่มีลักษณะสีดำ โดยการโปรยในแปลงดินหรือพื้นที่ว่างทั่วไป รวมทั้งการหยอดเม็ดในกระถาง เมล็ดจะแตกหน่อด้านใน 1-2 อาทิตย์ ฟ้าทะลายโจรหลังเม็ดแตกออกแล้วไม่ต้องการที่จะอยากการดูแลมากเสมือนพืชทั่วไป เนื่องจากว่าไม่มีโรคหรือแมลงคอยทำลายมากเท่าไรนัก เพียงแค่คอยกำจัดวัชพืชรอบลำต้นก็สามารถเติบโตได้ดิบได้ดี และไม่ต้องใช้ปุ๋ยเคมีแต่อย่างใด แต่ควรคอยให้ปุ๋ยคอก ปุ๋ยคอก รวมทั้งลูกพรวนดินให้ร่วนซุยเป็นประจำ สำหรับการเก็บเกี่ยวควรจะเก็บเกี่ยวในช่วงที่พืชออกดอกนับจากเริ่มมีดอกจนถึงดอกบานจำนวนร้อยละ 50 เพื่อให้มีปริมาณสารสำคัญสูง ซึ่งพืชจะแก่ราวๆ 110-150 วัน ส่วนประกอบทางเคมี ส่วนเหนือดินฟ้าทะลายขโมย มีสารสำคัญชนิดไดเทอร์พีนแล็กโทน (diterpene lactones) หลายแบบ เป็นต้นว่า แอนโดรกราโฟไลด์ (andrographolide) นีโอแอนโดร-กราโฟไลด์ (neoandrographolide) ดีออกซีแอนโดร-กราโฟไลด์ (deoxyandrographolide) ดีออกซีไดดีไฮโดรแอนโดรกราโฟไลด์ (deoxy-didehydro andrographolide) ดังนี้วัตถุดิบฟ้าทะลายมิจฉาชีพที่ดีควรมีจำนวนแล็กโทนรวมคำนวณเป็นแอนโดเกลื่อนกลาดราโฟไลด์ไม่ต่ำลงยิ่งกว่าจำนวนร้อยละ 6 และไม่ควรเก็บวัตถุดิบไว้ใช้นานๆด้วยเหตุว่าปริมาณสารสำคัญจะลดโดยประมาณร้อยละ 25 เมื่อเก็บไว้ 1 ปี รวมถึงยังมีสารกรุ๊ปฟลาโม้น อย่างเช่น aroxylin, wagonin, andrographidine A , paniculide A ,paniculide B , paniculide C , andrographolide , neoandrographolide , deoxyandrographolide-19-B-D-glucopyranoside , deoxyandrographolide , caffeic acid (3, 4- dihydroxy-cinnamicacid) , chlorogenic acid , 3, 5-dicaffeoyl-d-quinic acid , Ninandrographolide Andrographoside Paniculide A ประโยชน์/คุณประโยชน์ สำหรับเพื่อการนำฟ้าทะลายโจรมาใช้ประโยชน์นั้นส่วนใหญ่จะเน้นย้ำในเรื่องสรรพคุณทางยาสำหรับการเยียวยารักษาโรคมากกว่าจะเอามาทำประโยชน์อื่น ซึ่งคุณประโยชน์ของฟ้าทะลายขโมยนั้นมีดังนี้ ตำรายาไทย ฟ้าทะลายโจรเป็นยาเย็นมีรสขมใช้ดับร้อน , แก้พิษ , เพื่อรักษาไข้ ไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ ดับพิษร้อน ระงับอักเสบในอาการไอ เจ็บคอ คออักเสบ ต่อมทอนซิล หลอดลมอักเสบ ปอดอักเสบ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ ถุงน้ำดีอักเสบ ขับเสลด ลดบวม แก้บิด แก้กระเพาะอาหารอักเสบ ลำไส้อักเสบ รักษาโรคผิวหนัง ฝี การตำหนิดเชื้อ ที่ทำให้มีลักษณะอาการปวดท้อง ท้องเดิน บิด ทำให้เจริญอาหาร ลดความดันโลหิต คางทูม หูชั้นกึ่งกลางหรือปากอักเสบฯลฯ ส่วนในทางการแพทย์แผนปัจจุบันได้กำหนดคุณประโยชน์ของฟ้าทะลายมิจฉาชีพไว้ดังนี้ ช่วยรักษาโรคหวัด เนื่องจากมีสารสำคัญทางพฤกษศาสตร์หลายอย่าง ดังเช่นว่า ไดเทอร์ปีนแลคโตน (Diterpene Lactones) ฟลาโวนอยด์ (Flavonoid) และก็สารประกอบอื่นๆซึ่งเชื่อว่าช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้ดำเนินการดีขึ้น และมีส่วนช่วยบรรเทาอาการจากโรคหวัดสำหรับคนป่วยที่มีลักษณะอาการไม่ร้ายแรง แล้วก็ค่อนข้างจะไม่มีอันตรายสำหรับการรับประทาน เพราะจากการเรียนไม่เจอผลข้างเคียง ซึ่งบางทีอาจเป็นอีกตัวเลือกเสริมของการดูแลและรักษาหวัดทั่วไป โรคลำไส้ใหญ่อักเสบ ฟ้าทะลายขโมยมีคุณลักษณะช่วยยั้งการหลั่งสารที่ส่งผลให้เกิดอาการอักเสบภายในร่างกาย ต้านอนุมูลอิสระ การแข็งตัวของเลือด แล้วก็ยังพบแถลงการณ์ว่าสารสกัดจากฟ้าทะลายโจรช่วยคุ้มครองปกป้องโรคลำไส้ใหญ่อักเสบจากการทดลองในสัตว์ ทั้งยังถูกบรรจุเป็นยาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติของกระทรวงสาธารณสุขในหมวดกรุ๊ปอาการของระบบทางเดินอาหาร จึงมักนำมาใช้คุณประโยชน์สำหรับเพื่อการรักษาแล้วก็บรรเทาโรคลำไส้อักเสบ จากข้อมูลในข้างต้นเชื่อว่าฟ้าทะลายมิจฉาชีพ มีความน่าจะเป็นในการทุเลาลักษณะของโรคลำไส้ใหญ่อักเสบได้เหมือนกันกับยาเมซาลาซีนที่ใช้เป็นรักษาโรคลำไส้ใหญ่อักเสบในตอนนี้ แม้กระนั้นควรรอบคอบสำหรับเพื่อการใช้อย่างเหมาะควรแล้วก็อยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์เป็นหลัก ด้วยเหตุว่าการใช้ฟ้าทะลายขโมยยังเป็นการแพทย์ช่องทางแล้วก็พบรายงานผลข้างเคียงจากการเรียนรู้อยู่เล็กน้อย ลดลักษณะของการมีไข้และก็อาการเจ็บคอที่มีต้นเหตุมาจากต่อมทอนซิลอักเสบ ต่อมทอนซิลอักเสบเป็นการอักเสบของต่อมทอนซิลจากการติดเชื้อในช่องคอ ด้วยคุณประโยชน์ช่วยยับยั้งอาการอักเสบและก็ต้านทานเชื้อการต่อว่าดเชื้อของฟ้าทะลายขโมย และก็จากการค้นคว้าทดสอบก็เลยเชื่อว่าฟ้าทะลายขโมย ช่วยรักษาหรือทุเลาอาการติดเชื้อโรคในทางเดินหายใจตอนต้นได้ โรคข้อรูมาตอยด์ เป็นโรคเรื้อรังที่เกิดการอักเสบตามข้อและก็หลายอวัยวะภายในร่างกาย ซึ่งฟ้าทะลายมิจฉาชีพมีฤทธิ์ต่อต้านการอักเสบ โดยยิ่งไปกว่านั้นสารแอนโดเกลื่อนกลาดราโฟไลด์ (Andrographolide) จึงถูกนำมาใช้เป็นการรักษาหนทางในโรคภูเขามิต้านทานตนเองหรือแพ้ภูไม่ตนเอง และจากการเรียนการใช้ยาที่มีสารสกัดจากฟ้าทะลายมิจฉาชีพในคนไข้โรคข้อรูมาตอยด์ที่มีลักษณะของโรคกำเริบเสิบสาน จึงคาดว่าฟ้าทะลายขโมยก็อาจนำไปใช้เป็นการรักษาเสริมในคนไข้โรคข้อรูมาตอยด์ได้ โรคไข้หวัดใหญ่ คุณลักษณะของฟ้าทะลายมิจฉาชีพคือช่วยกระตุ้นระบบภูมิต้านทานของร่างกายให้ดำเนินการเจริญขึ้น ฟ้าทะลายขโมย จึงมีคุณภาพสำหรับในการรักษาโรคไข้หวัดใหญ่ได้ จากการเรียนรู้นำร่อง 2 ชิ้น เกี่ยวกับคุณภาพของการใช้สารสกัดที่มีส่วนประกอบของฟ้าทะลายโจรในคนไข้ไข้หวัดใหญ่ จำนวน 540 คน เปรียบเทียบกับยาอะแมนตาดีน (Amantadine) ที่เป็นยารักษาโรคไข้หวัดใหญ่ ผลพบว่า คนป่วยที่ได้รับสารสกัดฟ้าทะลายโจรมีลักษณะอาการเร็วและก็อาการสอดแทรกน้อยกว่า เมื่อเปรียบเทียบกับกรุ๊ปที่ได้รับยาอะแมนตาดีน ซึ่งชี้ให้เห็นว่าสารสกัดฟ้าทะลายขโมย มีประสิทธิภาพต่อการดูแลและรักษาโรคไข้หวัดใหญ่ รูปแบบ/ขนาดการใช้ ตำรับยาไทย
ใช้ใบแห้งบกเป็นผงผสมน้ำผึ้งปั้นเป็นเม็ดขนาดเม็ดถั่วเหลือง รับประทานทีละ 15-30 เม็ด วันละ 2-3 ครั้ง กับน้ำสุก ใช้ต้นแห้ง 15 กรัม ใบจับไต่กงเล้า (Mahonia bealei (Fort) Carr) 15 กรัม เถาฮงอาเสี่ยโกยฮ๊วย (Milletia reticulate Benth) 30 กรัม ต้มน้ำ แบ่งให้รับประทานเป็น 2 ครั้ง วันละ 1 ชุด ต่อเนื่องกัน 15-30 วัน เป็น 1 รอบ ของการดูแลและรักษา
ใช้ใบสดตำ เอาไปอังเหนือควันกระทั่งติดน้ำมันจากควันไฟ เอามาพอกที่ปากแผล หรือใช้ใบแห้ง 10-15 กรัม ต้มน้ำดื่ม ใช้ต้นสด 30 กรัม ร่วมกับ Paris polyphylla 10 กรัม ฮั่งชิ้งเช่า (Scutellaria indica L.) เลือกเอาแบบใบแคบ 30 กรัม จั่วจิเช่า ชนิดดอกขาว (Oldenlandia diffusa Roxb) 30 กรัม ต้มน้ำกินวันละ 1-2 ชุด
ยาจากสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ ยาแคปซูล ยาเม็ด ที่มีผงฟ้าทะลายโจรแห้ง 250 มก. และ 500 มิลลิกรัม บรรเทาอาการท้องเสียไม่ติดเชื้อ กินทีละ 500 มก. – 2 กรัม วันละ 4 ครั้ง หลังอาหาร ทุเลาลักษณะของการเจ็บคอ กินวันละ 3 – 6 กรัม แบ่งให้วันละ 4 ครั้ง หลังรับประทานอาหารและก็ก่อนนอน ทุเลาอาการหวัด รับประทานวันละ 1.5 – 3 กรัม แบ่งให้วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน การใช้เพื่อรักษาหรือบรรเทาโรคอื่น หรือใช้บำรุงร่างกาย ควรจะต้มน้ำดื่มหรือกิน 1-3 กรัม หลังรับประทานอาหาร 1-7 วัน รวมทั้งควรจะเว้นระยะการกิน 3-4 วัน เพื่อลดผลที่อาจเกิดขึ้นจากการสะสมของสารหรือได้รับสารในปริมาณมากในร่างกาย (https://www.img.live/images/2018/07/03/ce8ccad5a703dcea.jpg)[/b] การเรียนรู้ทางเภสัชวิทยา ฤทธิ์ลดไข้ เมื่อป้อนส่วนสกัด 85% เอทานอลจากส่วนเหนือดิน ขนาด 2.5 ก./กิโลกรัม แก่กระต่ายที่ถูกฉีดยาไข้รากสาดน้อยเข้าใต้ผิวหนังเพื่อไม่สบาย พบว่าไข้น้อยลง เหมือนกับเมื่อป้อนสารสกัด 95% เอทานอล ขนาด 2 แล้วก็ 4 มล./กิโลกรัม แก่หนูขาว albino ที่ถูกฉีดเชื้อยีสต์เข้าใต้ผิวหนังขนาด 300 มิลลิกรัม/กก. เพื่อไม่สบาย พบว่าไข้จะลดลงหลังจากที่ได้รับสารสกัด 180 รวมทั้ง 270 นาที รวมทั้งมีความรู้และมีความเข้าใจสำหรับในการลดไข้พอๆกับยาลดไข้แอสไพริน แม้กระนั้นสารสกัดดังที่กล่าวถึงมาแล้วไม่อาจจะลดไข้หนูขาวที่เป็นไข้เนื่องมาจากถูกฉีดเชื้อยีสต์ขนาด 600 มิลลิกรัม/กิโลกรัม ส่วนสกัดน้ำ หรือ 50% เอทานอลจากส่วนเหนือดิน เมื่อให้ทางปากกระต่าย ขนาดสูงสุด 5 ก./กิโลกรัม ไม่อาจจะลดไข้กระต่ายที่ถูกทำให้จับไข้โดยการฉีดยาไทฟอยด์เข้าใต้ผิวหนัง Madav S, et al. พบว่า andrographolide ขนาด 100 มก./กิโลกรัม ให้ทางสายยางลงไปยังกระเพราะของกินหนูถีบจักร สามารถลดไข้หนูที่ถูกทำให้ป่วยโดย Brewer’s yeast ส่วนการเล่าเรียนทางสถานพยาบาลในคนป่วยแก่กว่า 12 ปี จำนวน 152 คน มีอาการไม่สบาย แล้วก็เจ็บคอ มารับการรักษาที่โรงพยาบาลชุมชน 6 ที่ แล้วก็องค์การเภสัชกรรม แบ่งเป็นกรุ๊ปแบบสุ่มให้ได้รับยาพาราเซตามอล จำนวน 53 คน แคปซูลฟ้าทะลายมิจฉาชีพขนาด 3 กรัม/วัน จำนวน 48 คน ขนาด 6 กรัม/วัน จำนวน 51 คน รับประทานติดต่อกันเป็นเวลานาน 7 วัน พบว่าในวันที่ 3 ของการดูแลรักษาคนป่วยกรุ๊ปที่ได้รับพาราเซตามอลหรือแคปซูลฟ้าทะลายขโมย ขนาด 6 ก./วัน อาการไข้และอาการเจ็บคอจะหายไปมากยิ่งกว่ากลุ่มที่ได้รับฟ้าทะลายโจรขนาด 3 ก./วัน แต่ผลของการรักษาไม่มีความต่างกันในวันที่ 7 ของการดูแลรักษา ฤทธิ์ลดการอักเสบ เมื่อป้อนส่วนสกัดเอทานอล (85%) จากส่วนเหนือดิน ขนาด 2 กรัม/กก. แก่หนูขาว พบว่าสามารถลดอาการบวมของอุ้งเท้าหนูที่ถูกทำให้อักเสบโดย carrageenan รวมทั้งฉีดส่วนสกัดน้ำ ส่วนสกัดเอทานอล (50%) และส่วนสกัดเอทานอล (85%) จากส่วนเหนือดินเข้าท้องหนูขาว ขนาด 0.5-2.5, 0.06-0.25 แล้วก็ 1-2 ก./กิโลกรัม ตามลำดับ จะสามารถลดอาการบวมของอุ้งเท้าหนูได้ แม้กระนั้นถ้าป้อนส่วนสกัดน้ำ และส่วนสกัดเอทานอล (50%) จากส่วนเหนือดิน ขนาด 0.125-2 ก./กก. ไม่มีฤทธิ์ลดการอักเสบของอุ้งเท้าหนู เมื่อให้ผงใบฟ้าทะลายโจร 500 มก./กิโลกรัม สารสกัดอัลกอฮอล์จากใบ ขนาด 200 และก็ 500 มิลลิกรัม/กิโลกรัม และสารสกัดน้ำจากใบ ขนาด 500 มก./กิโลกรัม แก่หนูขาว พบว่าสามารถยับยั้งอาการบวมของอุ้งเท้าหนูที่ถูกเหนี่ยวนำให้อักเสบโดย carrageenan ได้พอๆกับ 54.97, 38.01, 53.22 และ 41.23% เป็นลำดับ และก็มีฤทธิ์ใกล้เคียงกับยาต้านการอักเสบ prednisolone ขนาด 5 มิลลิกรัม/กิโลกรัม, indomethacin ขนาด 5 มก./กิโลกรัม และ ibuprofen ขนาด 10 มก./กก. เมื่อให้ผงใบฟ้าทะลายขโมย สารสกัดอัลกอฮอล์ รวมทั้งสารสกัดน้ำจากใบ ขนาด 500 มิลลิกรัม/กิโลกรัม จะยั้งการเคลื่อนที่ของเซลล์เม็ดเลือดขาวในหนูขาวที่ถูกฝังสำลีเข้าที่เข้าทางบริเวณท้อง เท่ากับ 40.67, 45.63 รวมทั้ง 35.25% เป็นลำดับ และมีฤทธิ์ใกล้เคียงกับยาต่อต้านการอักเสบ prednisolone รวมทั้ง ibuprofen รวมทั้งเมื่อให้ผงใบฟ้าทะลายมิจฉาชีพ สารสกัดอัลกอฮอล์ แล้วก็สารสกัดน้ำจากใบ ขนาด 200 และ 500 มิลลิกรัม/กก. เท่ากันทั้งยัง 3 แบบ สามารถยับยั้งการเกิด granuloma ในหนูขาวที่ถูกฝังสำลีเข้าที่รอบๆหน้าท้องทิ้งไว้ 5 วัน เท่ากับ 11.86 แล้วก็ 19.85%, 15.15 รวมทั้ง 22.78%, 11.76 แล้วก็ 15.89% เป็นลำดับ และก็มีฤทธิ์ใกล้เคียงกับยาต้านการอักเสบ ibuprofen ผงใบฟ้าทะลายโจรและก็สารสกัดอัลกอฮอล์มีฤทธิ์ลดการอักเสบมากที่สุด สาร andrographolide จากฟ้าทะลายมิจฉาชีพสามารถยั้งกระบวนการอักเสบได้ เมื่อป้อนให้หนูขาวในขนาด 30, 100 แล้วก็ 300 มิลลิกรัม/กิโลกรัม สามารถลดอาการบวมของอุ้งเท้าหนูขาวที่ถูกทำให้อักเสบโดย carrageenan, kaolin แล้วก็ nystatin ยับยั้งการเกิด granuloma ในหนูขาวที่ถูกฝังสำลีไว้ที่พุง แล้วก็ลดบวมใน adjuvant ซึ่งจะทำให้เกิดข้ออักเสบ andrographolide ขนาด 300 มก./กก. จะยับยั้งการรั่วซึมของ acetic acid ซึ่งจะมีผลให้เกิด vascular permeability andrographolide ขนาด 20 มคกรัม/มล. จะลดการสร้าง a-tumor necrosing factor (ซึ่งเป็น cytokine ที่อยู่ในขั้นตอนการทำให้มีการอักเสบ) ของเม็ดเลือดขาวโมโนซัยท์ ที่ถูกกระตุ้นโดย lipopolysaccharide และเพิ่มการสร้าง interleukin-1-b รวมทั้ง interleukin-6 บางส่วน ลดการสร้าง a-tumor necrosing factor ในเม็ดเลือดแดงของอาสาสมัครสุขภาพดีที่ถูกกระตุ้นด้วย lipopolysaccharide ได้มากกว่า 96% แต่ไม่เป็นผลยั้ง interleukin-1-b และก็ interleukin-6 สาร andrographolide ขนาด 0.1-10 ไมโครโมล คุ้มครองป้องกันการยึดติดแล้วก็เคลื่อนย้าย (adhesion and transmigration)ของเม็ดเลือดขาวนิวโตรฟิลที่ถูกรั้งนำโดย -formyl-methionyl-leucyl-phenylalanine (fMLP) โดยผ่านกระบวนการที่ andrographolide จะไปลดการแสดงออก (up-expression) ของ CD11b และ CD18 และไปแย่ง fMLP จับกับ phorbol-12-myristate-13-acetate (PMA) ซึ่งเป็นตัวกระตุ้น protein kinase C ที่จะไปทำให้เกิดการผลิต ROS (reactive oxygen species) ส่วนสกัดจากสารสกัดฟ้าทะลายขโมย (ไม่เจาะจงชนิดของสารสกัดและก็ส่วนที่ใช้) ความเข้มข้น 100 มค.ก./มล. จะยับยั้งสารที่เกี่ยวข้องกับขั้นตอนเกิดการอักเสบ โดยไปยับยั้ง platelet activating factor (PAF) 82±3% รวมทั้งยั้ง fMLP 79±4% ซึ่งเป็นสารที่ไปกระตุ้น neutrophil granulocyte ให้ผลิตสารที่จะไปนำไปสู่การอักเสบ นอกนั้นสามารถยับยั้ง neutrophil ในการผลิต elastase ซึ่งเป็นสารที่กระตุ้นแล้วส่งผลให้มีการเกิดการอักเสบได้ 73±4% สาร andrographolide ขนาด 1-100 ไมโครโมล จะยับยั้งการผลิต NO ในเซลล์ RAW 264.7 ที่ถูกกระตุ้นโดย lipopolysaccharide และก็ g-interferon ขนาดของสารที่สามารถยับยั้งได้ 50% พอๆกับ 17.4±1.1 ไมโครโมล นอกจากนั้นยังลด inducible NO synthase protein (iNOS protein) และลดความคงตัวของโปรตีนโดยผ่านกรรมวิธีการ post-transcription และสารสกัดเมทานอลจากใบมีฤทธิ์ลดการสร้าง nitric oxide ของ macrophage ที่ถูกกระตุ้นด้วย lipopolysaccharide โดยสาร andrographolide แล้วก็ neoandrographolide ซึ่งเป็นสารออกฤทธิ์ จะมีฤทธิ์ยั้งการผลิต nitric oxide ที่ความเข้มข้น 0.1-100 ไมโครโมล แล้วก็ความเข้มข้นซึ่งสามารถยับยั้งการผลิต nitric oxide 50% พอๆกับ 7.9 แล้วก็ 35.5 ไมโครโมล ตามลำดับ ผลสำหรับเพื่อการออกฤทธิ์ขึ้นอยู่กับความเข้มข้นของสาร เมื่อให้สัตว์ทดลองที่ถูกกระตุ้นด้วย lipopolysaccharide รับประทาน neoandrographolide ขนาด 5 และก็ 25 มิลลิกรัม/กก./วัน จะยับยั้งการสร้าง nitric oxide 35 รวมทั้ง 40% เป็นลำดับ ส่วน andrographolide เมื่อให้ทางปาก ไม่มีฤทธิ์ดังที่กล่าวมาแล้ว (3) ยิ่งกว่านั้นยังมีการศึกษาค้นคว้าพบว่าสาร deoxyandrographolide, didehydrodeoxyandrographolide และ neoandrographolide มีฤทธิ์ลดการอักเสบเช่นเดียวกัน การเรียนรู้ทางสถานพยาบาลในคนเจ็บแก่กว่า 12 ปี ปริมาณ 152 คน มีลักษณะเจ็บป่วย แล้วก็เจ็บคอ มารับการรักษาที่โรงหมอชุมชน 6 แห่ง รวมทั้งองค์การเภสัชกรรม แบ่งเป็นกรุ๊ปแบบสุ่มให้ได้รับยาพาราเซตามอล จำนวน 53 คน แคปซูลฟ้าทะลายขโมยขนาด 3 กรัม/วัน ปริมาณ 48 คน ขนาด 6 ก./วัน ปริมาณ 51 คน รับประทานติดต่อกันเป็นเวลานาน 7 วัน พบว่าในวันที่ 3 ของการรักษาคนป่วยกลุ่มที่ได้รับพาราเซตามอลหรือแคปซูลฟ้าทะลายโจร ขนาด 6 ก./วัน อาการไข้รวมทั้งอาการเจ็บคอจะหายไปมากยิ่งกว่ากลุ่มที่ได้รับฟ้าทะลายมิจฉาชีพขนาด 3 ก./วัน แต่ผลการรักษาไม่มีความต่างกันในวันที่ 7 ของการรักษา ฤทธิ์ต่อต้านแบคทีเรีย สารสกัดเอทานอล 95% จากใบอย่างเข้มข้น และสารสกัดน้ำจากราก ยับยั้งเชื้อ Staphylococcus aureus ในจานเลี้ยงเชื้อ สารสกัดเอทานอล 80% จากราก ขนาด 12.5 มิลลิกรัม/มล. และก็ 25 มิลลิกรัม/มล. ให้ผลไม่ชัดเจนสำหรับเพื่อการยั้งเชื้อ Pseudomonas aeruginosa และก็ S. aureus ในจานเลี้ยงเชื้อ ตามลำดับ รวมทั้งสารสกัดน้ำร้อนจากใบอย่างเข้มข้น ให้ผลกำกวมในการยับยั้งเชื้อ S. aureus ในจานเลี้ยงเชื้อเหมือนกัน ทดสอบสารสกัดเฮกเซน และก็สารสกัดน้ำจากฟ้าทะลายมิจฉาชีพอีกทั้งต้น ความเข้มข้น 200 มิลลิกรัม/มล. ด้วยวิธี agar well diffusion method ไม่มีผลยั้งเชื้อ S. aureus เมื่อป้อนสารแขวนลอยของผงใบและลำต้นฟ้าทะลายมิจฉาชีพแก่หนูขาว (Wistar albino weaning rats) 3 กลุ่มๆละ 24 ตัว ขนาด 0.12, 1.2 และ 2.4 ก./กก. นาน 6 เดือน โดยมีหนูอีก 24 ตัว กินอาหารตามปกติ เป็นกลุ่มควบคุม หลังจากนั้นวางยาสลบหนู ดูดเอาเลือดจากห้องหัวใจ ตัดเนื้อเยื่อปอดรวมทั้งตับมาวางไว้ที่จานเลี้ยงเชื้อที่มี B. subtilis รวมทั้ง pathogenic bacteria พบว่า ฟ้าทะลายโจรทุกขนาดความเข้มข้นไม่มีผลยับยั้งแบคทีเรีย S. aureus แล้วก็ได้ทดลองในอาสาสมัคร 10 ราย สุ่มกินสมุนไพรขนาดเดียวต่อหนึ่งอาทิตย์ เป็นเวลา 4 อาทิตย์ ขนาดต่างๆที่ใช้
|