|
หัวข้อ: สมุนไพรกะทือ เริ่มหัวข้อโดย: promiruntee ที่ มีนาคม 27, 2019, 06:08:48 am (https://www.xn--42cg8cuanoj5b9czdzg.com/images/content/original-1533778716252.jpg)[/b]
สมุนไพรกะทือ ชื่อท้องถิ่นอื่น กะทือป่า กะแวน กะแอน แฮวดำ (ภาคเหนือ) เฮียวข่า (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน) เปลพ้อ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) เฮียวแดง เฮียวดำ (แม่ฮ่องสอน) กะทือ (ภาคกลาง)[/size][/b] ชื่อวิทยาศาสตร์ Zingiber zerumbet. (L.) Sm. ชื่อพ้อง Amomum Zerumbet L. Zingiber amaricans Blume ชื่อตระกูล ZINGIBERACEAE ชื่อสามัญ Wild Ginger. ลักษณะทั่วไปทางพฤกษศาสตร์ ไม้ล้มลุก (H) -> ที่มีลำต้นใต้ดินลักษณะเป็นเหง้า มีกลิ่นน้ำมันระเหย เนื้อในเหง้าหรือลำต้นใต้ดินมีสีขาวอมเหลืองอ่อน มีกลิ่นฉุน เปลือกสีน้ำตาลแกมเหลือง แทงหน่อออกด้านข้างรวมทั้งนอกสุด ลำต้นส่วนของกาบใบที่แบออกแล้วหุ้มห่อซ้อนทับกันจนกระทั่งแปลงเป็นลำต้นเทียมมีสีเขียว สูงประมาณ 2 เมตร ใบกะทือ[/b][/i] -> เป็นใบลำพัง ออกเรียงสลับ ลักษณะใบรูปขอบขนาน หรือรูปใบหอก ปลายใบเรียวแหลม โคนใบมนรวมทั้งสอบเรียวเข้าพบก้านใบ ขอบของใบเป็นคลื่น แผ่นใบสีเขียวเข้ม ท้องใบหรือใต้ใบมีขนสีขาวทุ่งนาลปกคลุมก้านใบสั้น ดอก -> ออกดอกเป็นช่อแบบช่อเชิงสด แตกช่อจากหัวใต้ดินดโผล่พ้นดินขึ้นมา ช่อดอกที่มองเห็นเป็นรูปทรงกระบอกสีเขียวปนแดง ปลายและวัวนมนโค้ง มีใบแต่งแต้มที่เรียงซ้อนกันแน่น เมื่อดอกยังอ่อนจะปิดแน่น และจะขยายอ้าออกให้เห็น ดอกที่อยู่ภายในลักษณะเป็นหลอดโผล่ออกมาจากซอกใบประดับประดากะทือกลีบดอกมีสีเหลืองอ่อนหรือสีขาวนวล โคนกลีบดอกม้วนห่อส่วนปลายกลีบผายกว้าง ผล -> ลักษณะกลม โต แข็ง เส้นผ่าศูนย์กลางโดยประมาณ 1 ซม. มีสีแดง เป็นแบบผลแห้งแตก นิเวศวิทยา เจอขึ้นเป็นกอๆตามป่าดงดิบทั่วๆไป ที่สูงจากระดับน้ำทะเล 100-1,000 เมตร (https://www.xn--42cg8cuanoj5b9czdzg.com/images/editor/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%B7%E0%B8%AD-1.jpg)[/b] การปลูกรวมทั้งแพร่พันธุ์ เติบโตก้าวหน้าในดินซึ่งร่วนซุย เกลียดชังน้ำขังเฉอะแฉะ สามารถปลูกได้ทุกฤดู ปลูกโดยการตัดใบออกให้เหลือเกิน 15 ซม. แพร่พันธุ์ด้วยการแยกหน่อหรือเหง้า ส่วนที่ใช้ รส รวมทั้งคุณประโยชน์ ราก -> รสชื่นขมเล็กน้อย แก้ไข้ แก้ไข้ตัวเย็น แก้ไข้ตัวร้อน แก้ไข้ต่างๆแก้กลยุทธ์ขัดยอก เหง้าหรือลำต้นใต้ดิน -> รสชื่นขมปร่า แก้แน่นหน้าอก แก้ปวดมวนในท้อง บำรุงนมให้สมบูรณ์ เป็นยาขับลม แก้ท้องเฟ้อ ท้องอืดท้องเฟ้อ บำรุงธาตุ ขับเยี่ยว แก้เสลดเป็นพิษ แก้บิด ขับน้ำย่อย เจริญอาหาร แก้บิดปวดเบ่ง เป็นยาบำรุงกำลัง แก้ฝี ผสมในตำรับยาร่วมกับสมุนไพรตัวอื่น แก้ไข้ตัวเย็น แก้กษัย แก้ท้องขึ้น แก้โรคลม เป็นยาระบาย แก้ฉี่ขุ่นขัน แก้บิด บำรุงธาตุ ลำต้นกะทือ[/b][/i] -> รสชื่นขม เป็นยาแก้เบื่่ออาหาร ทำให้เจริญอาหาร แก้ไข้ ใบ -> รสชื่นขมนิดหน่อย ใช้ใบต้มเอาน้ำเป็นยาขับเลือดเน่าในมดลูก (เลือดเน่าร้ายในเรือนไฟ) ขับน้ำคร่ำ ใช้ผสมในตำหรับยาร่วม กับสมุนไพรอื่น เป็นยาแก้ไข้ป่า อีสุกอีใส เป็นยาประคบเส้นฟกช้ำดำเขียว ทำลายพิษไข้ แก้ไข้ กระแทกพิษไข้ แก้ไข้อีดำอีแดง แก้ฝึกหัด ไข้ร้อนในกระหายน้ำกะทือ แก้ไข้เปลี่ยนแปลงฤดู แก้ไข้เชื่องซึมผิดสำแดง ดอกรวมทั้งเกสร -> รสชื่นขมเล็กน้อย แก้ไข้เรื้อรัง แก้ซูบผอม แก้ไข้ตัวเย็น แก้ไข้จับสั่น แก้ผอมเหลือง บำรุงธาตุ แก้ลม วิธีใช้แล้วก็ปริมาณที่ใช้
|