โรคกรดไหลย้อน เป็นภาวะที่น้ำย่อยจากกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นไปในหลอดอาหาร โดยของที่ไหลย้อนส่วนใหญ่จะเป็นกรดในกระเพาะอาหาร ส่วนน้อยอาจเป็นด่างจากลำไส้เล็ก โดยอาจมีหรือไม่มีหลอดอาหารอักเสบก็ได้ โรคนี้มีความสำคัญคือ ผู้ป่วยจะมีอาการแสบยอดอกและ/หรือร่วมกับมีภาวะเรอเปรี้ยว(รู้สึกเหมือนมีกรดซึ่งมีความรู้สึกเหมือนมีน้ำรสเปรี้ยวหรือขมไหลย้อนขึ้นมาที่คอหรือปาก) ภาวะนี้อาจทำให้เกิดหลอดอาหารอักเสบหรือเป็นมากจนเกิดแผลที่รุนแรง จนทำให้ปลายหลอดอาหารตียหรือเกิดการเปลี่ยนแปลงเซลล์ของเยื่อบุหลอดอาหารได้ บางรายอาจรุนแรงจนถึงขั้นเป็นมะเร็งหลอดอาหารได้ ในบางรายผู้ป่วยอาจมาด้วยอาการทางด้านของ โรคหู คอ จมูก อาทิ ไอเรื้อรัง เสียงแหบเรื้อรัง หรืออาจมาด้วยอาการเจ็บหน้าอกที่ไม่ได้เกิดจากโรคหัวใจ หรือมีกลิ่นปาก เป็นต้น
.
.
สาเหตุของ
โรคกรดไหลย้อน โรคนี้เกิดได้จากหลายสาเหตุ อาทิ
- การคลายตัวของหลอดอาหารส่วนปลายโดยที่ไม่มีการกลืน พบว่าคนไข้โรคนี้จะมีจำนวนครั้งของภาวะนี้ เกิดขึ้นบ่อยกว่าในคนปกติ ซึ่งสาเหตุนี้ถือเป็นภาวะสำคัญของโลกนี้
กรดไหลย้อน เป็นสภาวะที่น้ำย่อยจากกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นไปในหลอดอาหาร โดยของที่ไหลย้อนส่วนใหญ่จะเป็นกรดในกระเพาะ ส่วนน้อยอาจเป็นด่างจากลำไส้เล็ก โดยอาจมีหรือเปล่ามีหลอดอาหารอักเสบก็ได้ โรคนี้มีความหมายเป็น คนป่วยจะมีลักษณะแสบยอดอกและก็/หรือร่วมกับมีภาวการณ์เรอเปรี้ยว(รู้สึกราวกับมีกรดซึ่งมีความรู้สึกราวกับมีน้ำรสเปรี้ยวหรือขมไหลย้อนขึ้นมาที่คอหรือปาก) สภาวะนี้อาจจะส่งผลให้เกิดหลอดของกินอักเสบหรือเป็นมากจนถึงกำเนิดแผลที่ร้ายแรง จนถึงทำให้ปลายหลอดอาหารตียหรือมีการเปลี่ยนแปลงเซลล์ของเยื่อบุหลอดของกินได้ บางรายบางทีอาจร้ายแรงจนถึงขั้นเป็นมะเร็งหลอดอาหารได้ ในบางรายผู้เจ็บป่วยอาจมาด้วยอาการทางด้านของ โรคหู คอ จมูก อาทิ ไอเรื้อรัง เสียงแหบเรื้อรัง หรืออาจมาด้วยลักษณะการเจ็บอกที่ไม่ได้มีสาเหตุมาจากโรคหัวใจ หรือมีกลิ่นปาก เป็นต้น
.
ต้นเหตุของโรคกรดไหลย้อน โรคนี้เกิดได้จากหลายกรณี อาทิ
.
- การคลายตัวของหลอดอาหารส่วนปลายโดยที่ไม่มีการกลืน พบว่าคนป่วยโรคนี้จะมีจำนวนครั้งของภาวการณ์นี้ เกิดขึ้นบ่อยมากกว่าในคนปกติ ซึ่งสาเหตุนี้นับว่าเป็นสภาวะสำคัญของโลกนี้
- ความดันของหูรูดของหลอดของกินส่วนปลายลดลงน้อยกว่าในคนปกติหรือกำเนิดมีการเลื่อนของกระเพาะเข้าไปในหลอดอาหาร ทำให้เพิ่มช่องทางการไหลย้อนของกรดจากกระเพาะอาหารเยอะขึ้นเรื่อยๆ
- มีสาเหตุมาจากความไม่ดีเหมือนปกติของการบีบตัวของกระเพาะอาหารหรือหลอดของกิน
- อาจเกิดจากเชื้อแบคทีเรียบางประเภทหรือเกี่ยวข้องกับกรรมพันธุ์
.
จะรู้ได้เช่นไรว่าเป็นกรดไหลย้อน
อาการสำคัญ คือ อาการแสบร้อนบริเวณลิ้นปี่แล้วลุกลามขึ้นมาที่หน้าอกหรือคอ อาการนี้จะเป็นมากขึ้นหลังรับประทานอาหารมื้อหนัก การโน้มตตัวไปข้างหน้า การยกของหนัก หรือการนอนหงาย อาการสำคัญอีกประการก็คือ อาการเรอเปรี้ยวเป็น มีกรดซึ่งเป็นน้ำรสเปรี้ยวหรือรสขมไหลย้อนขึ้นมาในปาก โดยคนเจ็บอาจมี 2 อาการ หรืออาการใดอาการหนึ่งก็ได้ ในชาวไทยที่เป็นโรคนี้บางคราวอาจเจออาการนี้ไม่ชัดแจ้ง อย่างคนไข้ในแถบตะวันตกหรือในอเมริกา อาการอื่นๆที่บางทีอาจเจอได้ อาทิเช่น ท้องเฟ้อ แน่นท้อง อ้วกอาเจียนหรือกลืนตรากตรำ ในรายที่เป็นมากบางรายอาจมาด้วยอาการที่ไม่ใช่ลักษณะของหลอดของกิน เป็นต้นว่า เจ็บอก จุดที่คอเรื้อรัง อาการหอบหืด หรือมีกลิ่นปากโดยหาสาเหตุไม่ได้
.
จะวินิจฉัยโรคนี้ได้เช่นไร
โดยปกติแพทย์สามารถวินิจฉัยโรคนี้จากอาการดังที่กล่าวมา โดยคนเจ็บที่มีลักษณะแสบยอดอกและก็/หรือ เรอเปรี้ยว (ดังนี้ไม่ควรมีลักษณะที่แสดงว่าน่าจะเป็นโรคอื่น อาทิเช่น น้ำหนักลด อ้วกเป็นเลือด ถ่ายดำหรือถ่ายเป็นเลือด หรือเป็นไข้) หมอสามารถวินิจฉัยได้เลยว่าผู้เจ็บป่วยมีภาวการณ์
อาการโรคกรดไหลย้อนและก็ให้การรักษาเบื้องต้นได้เลย โดยจะติดตามมองลักษณะของคนป่วย ในบางรายอาจมีสิ่งที่มีความต้องการจำเป็นต้องได้รับการตรวจค้นพิเศษเพิ่ม ดังเช่นว่า การส่องกล้องทางเดินอาหาร การกลืนแป้ง การตรวจวัดการบีบตัวของหลอดของกิน และการตรวจวัดความเป็นกรดด่างในหลอดของกิน ซึ่งพบว่าเห็นผลแม่นและดีที่สุดในตอนนี้ เป็นต้น
.
จะประพฤติอย่างไรถ้าเป็นโรคนี้
โดยปกติวัตถุประสงค์ของการรักษา หมอจะเน้นให้ลักษณะของผู้ป่วยดียิ่งขึ้น รักษาอาการอักเสบของแผลในหลอดอาหารแล้วก็คุ้มครองปกป้องผลเข้าแทรก การรักษาประกอบไปด้วยการเปลี่ยนพฤติกรรม การดำนงชีพ การให้ยา การส่งกล้องถ่ายภาพรักษาแล้วก็การผ่าตัด โดยแนวทางที่ง่ายที่สุดเป็นการเปลี่ยนการกระทำการดำนงชีพ ที่สามารถทำเป็นดังต่อไปนี้
.
- หลีกเลี่ยงการกินน้ำชา น้ำอัดลม น้ำผลไม้ หรืออาหารที่มีรสเปรี้ยวจัด เผ็ดจัด อาหารไขมันสูง ช็อคโกแลต
- ระวังไม่ให้น้ำหนักตัวมากมายหรืออ้วนเกินไป
- ระวังอาหารเย็น ไม่กินในจำนวนมากและไม่ควรนอนทันทีหลังรับประทานอาหารอย่างต่ำ 3 ชั่วโมง
- ควรกินอาหารปริมาณน้อยๆแม้กระนั้นบ่อยมาก
- ไม่สวมเสื้อรัดรูปเกินความจำเป็น
- บริหารร่างกายเป็นประจำ
- นอนตะแคงซ้ายและนอนหนุนหัวเตียงให้สูงขั้นต่ำ 6 นิ้ว
.
เมื่อประพฤติตัวพื้นฐานแล้วอาการไม่ดีขึ้นควรจะทำยังไง
ถ้าเกิดการปฏิบัติพื้นฐานแล้วอาการกำเริบ จำเป็นจะต้องกินยาร่วมด้วย โดย ยาที่ได้ประสิทธิภาพที่ดีที่สุดในปัจจุบันเป็นยาลดกรดในกลุ่ม Proton Pump Inhibitors (PPI) ซึ่งได้ผลดีกว่า ยาในกลุ่ม H2 blocker receptor antagonist แล้วก็ดีมากยิ่งกว่ากรุ๊ปยาที่กระตุ้นให้มีการเคลื่อนของหลอดของกิน โดยที่หมอจะให้รับประทานยาในกลุ่มนี้ตรงเวลา 6-8 สัปดาห์ ในบางรายที่เป็นมาก อาจมีความต้องการจำเป็นต้องใช้ยาเป็นระยะเวลาที่ยาวนานหลายเดือนหรือเป็นปี ซึ่งอาจจะมีการปรับการกินยาเป็นแบบช่วงระยะเวลาสั้นๆหรือเปล่ากี่วันตามอาการที่มี หรือรับประทานต่อเนื่องกันตลอดเป็นเวลานาน
.
อย่างไรก็แล้วแต่การใช้ยาควรอยู่ภายใต้การดูแลของหมอในรายที่กินยาแล้วอาการแย่ลงอาจตรึกตรอง สำหรับยาในกลุ่มที่มีผลต่อการคลายตัวของหูรูดนั้นยังมีอยู่จำนวนไม่มากและก็ยังมีผลใกล้กันอยู่พอเหมาะพอควรการรักษาด้วยการส่องกล้องหรือการผ่าตัด
.
รศ.นพ. สมชาย ลีลากุศลวงศ์
อายุรแพทย์ด้านระบบทางเดินอาหารและตับ
โรงพยาบาลธนบุรี
.
บทความโรค
กรดไหลย้อนจาก:
http://thonburihospital.com/2015 ... B8%AD%E0%B8%99.htmlWebsite:
http://thonburihospital.com/2015_new/Fanpage:
https://www.facebook.com/thonburihospitalclubYoutube:
https://www.youtube.com/channel/UCB2afWT1BsZAnPIg7WqNN2QInstagram:
https://www.instagram.com/thonburi_hospital/Tags : โรคกรดไหลย้อน,กรดไหลย้อน,อาการโรคกรดไหลย้อน
แสดงกระทู้
