Advertisement
[/b]
สมุนไพรกะทือชื่อท้องถิ่นอื่น กะทือป่า กะแวน กะแอน แฮวดำ (ภาคเหนือ) เฮียวข่า (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน) เปลพ้อ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) เฮียวแดง เฮียวดำ (แม่ฮ่องสอน) กะทือ (ภาคกลาง)[/size][/b]
ชื่อวิทยาศาสตร์ Zingiber zerumbet. (L.) Sm.ชื่อพ้อง Amomum Zerumbet L. Zingiber amaricans Blumeชื่อตระกูล ZINGIBERACEAEชื่อสามัญ Wild Ginger.ลักษณะทั่วไปทางพฤกษศาสตร์ไม้ล้มลุก (H) -> ที่มีลำต้นใต้ดินลักษณะเป็นเหง้า มีกลิ่นน้ำมันระเหย เนื้อในเหง้าหรือลำต้นใต้ดินมีสีขาวอมเหลืองอ่อน มีกลิ่นฉุน เปลือกสีน้ำตาลแกมเหลือง แทงหน่อออกด้านข้างรวมทั้งนอกสุด ลำต้นส่วนของกาบใบที่แบออกแล้วหุ้มห่อซ้อนทับกันจนกระทั่งแปลงเป็นลำต้นเทียมมีสีเขียว สูงประมาณ 2 เมตร
ใบกะทือ[/b][/i]
-> เป็นใบลำพัง ออกเรียงสลับ ลักษณะใบรูปขอบขนาน หรือรูปใบหอก ปลายใบเรียวแหลม โคนใบมนรวมทั้งสอบเรียวเข้าพบก้านใบ ขอบของใบเป็นคลื่น แผ่นใบสีเขียวเข้ม ท้องใบหรือใต้ใบมีขนสีขาวทุ่งนาลปกคลุมก้านใบสั้น
ดอก -> ออกดอกเป็นช่อแบบช่อเชิงสด แตกช่อจากหัวใต้ดินดโผล่พ้นดินขึ้นมา ช่อดอกที่มองเห็นเป็นรูปทรงกระบอกสีเขียวปนแดง ปลายและวัวนมนโค้ง มีใบแต่งแต้มที่เรียงซ้อนกันแน่น เมื่อดอกยังอ่อนจะปิดแน่น และจะขยายอ้าออกให้เห็น ดอกที่อยู่ภายในลักษณะเป็นหลอดโผล่ออกมาจากซอกใบประดับประดา
กะทือกลีบดอกมีสีเหลืองอ่อนหรือสีขาวนวล โคนกลีบดอกม้วนห่อส่วนปลายกลีบผายกว้าง
ผล -> ลักษณะกลม โต แข็ง เส้นผ่าศูนย์กลางโดยประมาณ 1 ซม. มีสีแดง เป็นแบบผลแห้งแตก
นิเวศวิทยาเจอขึ้นเป็นกอๆตามป่าดงดิบทั่วๆไป ที่สูงจากระดับน้ำทะเล 100-1,000 เมตร
[/b]
การปลูกรวมทั้งแพร่พันธุ์เติบโตก้าวหน้าในดินซึ่งร่วนซุย เกลียดชังน้ำขังเฉอะแฉะ สามารถปลูกได้ทุกฤดู ปลูกโดยการตัดใบออกให้เหลือเกิน 15 ซม. แพร่พันธุ์ด้วยการแยกหน่อหรือเหง้า
ส่วนที่ใช้ รส รวมทั้งคุณประโยชน์
ราก -> รสชื่นขมเล็กน้อย แก้ไข้ แก้ไข้ตัวเย็น แก้ไข้ตัวร้อน แก้ไข้ต่างๆแก้กลยุทธ์ขัดยอก
เหง้าหรือลำต้นใต้ดิน -> รสชื่นขมปร่า แก้แน่นหน้าอก แก้ปวดมวนในท้อง บำรุงนมให้สมบูรณ์ เป็นยาขับลม แก้ท้องเฟ้อ ท้องอืดท้องเฟ้อ บำรุงธาตุ ขับเยี่ยว แก้เสลดเป็นพิษ แก้บิด ขับน้ำย่อย เจริญอาหาร แก้บิดปวดเบ่ง เป็นยาบำรุงกำลัง แก้ฝี ผสมในตำรับยาร่วมกับสมุนไพรตัวอื่น แก้ไข้ตัวเย็น แก้กษัย แก้ท้องขึ้น แก้โรคลม เป็นยาระบาย แก้ฉี่ขุ่นขัน แก้บิด บำรุงธาตุ
ลำต้น[url=https://www.xn--42cg8cuanoj5b9czdzg.com/16960564/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%B7%E0%B8%AD]กะทื[/b][/i] -> รสชื่นขม เป็นยาแก้เบื่่ออาหาร ทำให้เจริญอาหาร แก้ไข้
ใบ -> รสชื่นขมนิดหน่อย ใช้ใบต้มเอาน้ำเป็นยาขับเลือดเน่าในมดลูก (เลือดเน่าร้ายในเรือนไฟ) ขับน้ำคร่ำ ใช้ผสมในตำหรับยาร่วม กับสมุนไพรอื่น เป็นยาแก้ไข้ป่า อีสุกอีใส เป็นยาประคบเส้นฟกช้ำดำเขียว ทำลายพิษไข้ แก้ไข้ กระแทกพิษไข้ แก้ไข้อีดำอีแดง แก้ฝึกหัด ไข้ร้อนในกระหายน้ำ
กะทือ แก้ไข้เปลี่ยนแปลงฤดู แก้ไข้เชื่องซึมผิดสำแดง
ดอกรวมทั้งเกสร -> รสชื่นขมเล็กน้อย แก้ไข้เรื้อรัง แก้ซูบผอม แก้ไข้ตัวเย็น แก้ไข้จับสั่น แก้ผอมเหลือง บำรุงธาตุ แก้ลม
วิธีใช้แล้วก็ปริมาณที่ใช้- ขับเลือดเน่าในมดลูก ขับน้ำคร่ำ โดยใช้ใบสด 1 กำมือ หรือราว 20 กรัม ต้มในน้ำสะอาด 1 ลิตร เคี่ยวให้เหลือครึ่งหนึ่ง กรองเอาน้ำวันละ 3 เวลา ก่อนที่จะกินอาหาร
- รักษาอาการท้องอืด ท้องอืดท้องเฟ้อกะทือ แน่นจุกเสียดแล้วก็เจ็บท้อง โดยใช้ลำต้นใต้ดินหรือเหง้าแก่สดขนาดเท่าหัวแม่มือ 2 หัวหรือหนักประมาณ 20 กรัม ย่างไฟพอเพียงสุกตำกับน้ำปูนใสคั้นเอาน้ำเวลามีลักษณะอาการ
