Advertisement
กระชายดำ ประโยชน์สรรพคุณ และงานวิจัยข้อดีข้อเสียชื่อสมุนไพร กระชายดำ
ชื่ออื่นๆ/ ชื่อเขตแดน กระชายม่วง , ว่านเพชรดำ , ขิงทราย (มหาสารคาม) , ว่านตะลึง , ว่านพญานกยูง , ว่านว่านกำบัง ,ว่านกำบัง , ว่านกำบังภัย , กะแอน . ระแอน (ภาคเหนือ)
ชื่อวิทยาศาสตร์ Kaempferia parviflora Wallich. ex Baker
ชื่อวงศ์Zingiberaceae
ถิ่นกำเนิดกระชายดำมีถิ่นเกิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เจอได้หนาแน่นในแถบมาเลเซีย สุมาตรา เกาะบอร์เนียว อินโดจีน แล้วก็ในประเทศไทย แล้วก็มีเขตการกระจายชนิดทั่วๆไปในเอเชียเขตร้อน ในประเทศจีนตอนใต้ ประเทศอินเดีย แล้วก็เมียนมาร์ สำหรับประเทศไทยนั้นมีการปลูกกระชายดำมากในจังหวัดเลย ตาก จังหวัดกาญจนบุรี และก็จังหวัดอื่นๆทางภาคเหนือ
ลักษณะทั่วไปของกระชายดำกระชายดำจัดเป็นไม้ล้มลุกมีอายุยาวนานหลายปีมีเหง้าอยู่โต้ดิน โดยในแต่ละส่วนมีเนื้อหาดังนี้
- เหง้ากระชายดำ นั้นมีลักษณะเป็นทรงกลม เป็นปุ่มป่นเรียงต่อกัน และก็มักมีขนาดเท่าๆกัน มีหลายเหง้าและก็อวบน้ำ ผิวเหง้ามีสีน้ำตาลอ่อนถึงสีน้ำตาบเข้ม แล้วก็อาจเจอรอยที่ผิวเหง้าเป็นรอบๆที่จะแตกออกของต้นใหม่ ส่วนเนื้อภายในชองเหง้ามีสีม่วงอ่อน สีม่วงเข้ม ไปจนกระทั่งม่วงดำ เหง้ามีกลิ่นหอมส่วนตัว รวมทั้งมีรสชาติขมบางส่วน โดยกระชายดำที่ดีนั้นต้องมีสีม่วงเข้มถึงสีดำ
- ใบกระชายดำ มีใบเป็นใบโดดเดี่ยว ลักษณะเป็นรูปรีหรือรูปไข่ มีความกว้างราวๆ 5 – 10 เซนติเมตร แล้วก็ยาวประมาณ 10 – 15 ซม. ปลายใบแหลม ขอบใบหยักตามเส้นใบ ผิว ในเป็นร่องคลื่นตลอดใบตามแนวของเส้นใบ ใบมีสีเขียวสด ส่วนโคนก้านใบมีลักษณะเป็นกาบห่อหุ้มลำต้นไว้ ขอบก้านใบมีสีแดงตลอดความยาวของก้าน ส่วนกลางก้านเป็นร่องลึก
- ดอกกระชายดำ ดอกออกเป็นช่อแทรกขึ้นมาจากโคนกาบใบ ก้านช่อดอกมีความยาวราว 5 – 6 ซม. กลีบดอกที่ส่วนโคนเชื่อมเป็นหลอด ยาวประมาณ 3 - 3.2 ซม. ที่ปลายแยกเป็นแฉก เกสรตัวผู้เป็นหมัน มีสีขาว ลักษณะเป็นรูปขอบขนาด มีความกว้างราวๆ 3 มม. รวมทั้งยาวราวๆ 10 -13 มม. ส่วนกลีบปลายมีสีม่วง
การขยายพันธุ์กระชายดำเพาะพันธุ์โดยการใช้หัวหรือแยกหน่อ ปลูกได้ตลอดปี แต่ฤดูที่เหมาะสมอยู่ในระหว่างมี.ค. – พ.ค. การเตรียมหัวกระชายดำสำหรับปลูก หัวกระชายดำหัวหนึ่งจะมีหลายแง่ง ให้บิ (หัก) ออกมาเป็นแง่งๆถ้าแง่งเล็กก็ 2 – 3 แง่ง หากแง่งใหญ่บริบูรณ์ก็แค่แง่งเดียวก็เพียงพอ เนื่องจากว่าเมื่อกระชายดำโตขึ้น กระชายดำก็จะแตกหน่อ แล้วก็กำเนิดหัวกระชายดำหัวใหม่ขึ้นมาแทน และก็จะขยายหัวและหน่อออกไปเรื่อยจะมากหรือน้อยขึ้นกับการดูแลรักษา ส่วนหัวหรือแง่งที่ใช้ปลูกไว้ในตอนแรกที่เหี่ยวแล้วก็แห้งไปสุดท้าย ก่อนนำไปปลูก ควรจะทารอยแผลของแง่งกระชายดำที่ถูกลบมาด้วยปูนกินหมาก หรือจะจุ่มในน้ำยากันเชื้อราก็ได้ แล้วผึ่งในที่ร่มจนถึงหมดหรือแห้ง แล้วจึงนำไปปลูก การปลูกกระชายดำก็ดังการปลูกกระชายปกติโดยธรรมดา สามารถปลุกได้ดีในดินที่ร่วนซุย การระบายน้ำดี แต่ว่าระวังไม่ให้น้ำหลากขัง เนื่องจากจะทำให้หัวหรือเหง้าบูดเน่าได้ง่ายส่วนในดินเหนียว แล้วก็ดินแดงไม่ค่อยจะสมควรนัก โดยธรรมชาติแล้วก็กระชายดำขอบขึ้นตามร่มไม้ในป่าดงดิบ รวมทั้งป่าเบญจพรรณทั่วๆไป แต่ว่าในที่โล่งแจ้งก็สามารถปลูกได้
องค์ประกอบทางเคมีของกระชายดำ ข้อมูลทางด้านวิทยาศาสตร์พบว่า ในเหง้ากระชายดำมีน้ำมันหอมระเหยแต่ว่าพบในจำนวนน้อย (ราวจำนวนร้อยละ 1 – 3) น้ำมันหอมระเหยของกระชายดำมีสารเคมีหลากหลายประเภท ตัวอย่างเช่น 1.8-cineol,camphor, d-borneol และ methyl cinnamate น้ำมันหอมระเหยที่เจอส่วนน้อย เป็นต้นว่า d-pinene, zingiberene , zingiberone, curcumin รวมทั้ง zedoarin นอกเหนือจากนี้ ยังพบสารอื่น ยกตัวอย่างเช่น กรุ๊ปไดไฮโดรซาลโคน pincocembrin และก็กล่มุซาลโคน (อย่างเช่น 2 , 4 , 6-trihydroxy chalcone รวมทั้ง cardamonin)(ณาตยา ธนะศรีวัฒนา, สุนิดาในตะกั่วทุ่ง, ธนนันต์ ฐานะจาโร,2540)
สูตรส่วนประกอบทางเคมีสารกรุ๊ป chalconeที่มา Rein (2005)
สูตรองค์ประกอบทางเคมีสารกลุ่ม Anthocyanin
ที่มา Castaneda-Ovando et al. (2009)
คุณประโยชน์กระชายดำใช้ชูกำลัง แก้ปวดเมื่อยและก็อาการอ่อนล้า รวมทั้งเพิ่มสมรรถนะทางเพศขับลม เป็นยาอายุวัฒนะ แก้จุกเสียด แก้เจ็บท้อง หรือตำกับเหล้าขาวคั้นน้ำ แก้โรคมดลูกทุพพลภาพ มดลูกหย่อนยาน ใช้ปัดกวาดคอเด็ก แก้โรคตานซางในเด็ก หรือต้มดื่มแก้โรคตา ช่วยทำนุบำรุงฮอร์โมนเพศชาย แก้กามตายด้าน ด้วยการใช้เหง้ากระชายดำสดนำมาดองกับเหล้าขาวรวมทั้งน้ำผึ้งแท้ (ในอัตราส่วน 1 กก. : เหล้าขาว 3 ขวด : น้ำผึ้ง 1 ขวด) ดองทิ้งไว้โดยประมาณ 9 – 15 วัน แล้วประยุกต์ใช้ดื่มวันละ 1 – 2 เป๊ก (กระชายดำมิได้เป็นยากระตุ้นอารมณ์ทางเพศ แต่ระยะเวลาการแข็งตัวนานขึ้น แล้วก็สำหรับคนที่ไม่ได้มีปัญหาดังที่กล่าวถึงแล้วก็สามารถรับประทานเพื่อช่วยเพิ่มความแข็งแรงแรกขึ้นได้)ถ้าสุภาพสตรีทานแล้วจะช่วยในการปรับสมดุลของฮอร์โมนทางเพศ ช่วยกระตุ้นระบบประสาท ทำให้ร่างกายคล่องแคล่ว ช่วยสำหรับในการนอนหลับ แก้อาการนอนไม่ค่อยหลับในยามค่ำคืน ช่วยทำให้นอนดียิ่งขึ้น
รูปแบบ , ขนาดวิธีการใช้สำหรับวิธีการใช้กระชายดำเพื่อเป็นยาอายุวัฒนะ ใช้เป็นยาพาราท้อง แก้โรคบิด และก็ลมป่วงทุกประเภท
- ถ้าหากเป็นเหง้าสด ให้ใช้ราว 4 – 5 นำมาดองกับเหล้าขาว 1 ขวดก่อนเอามากินเป็นอาหารค่ำ ในจำนวน 30 cc. หรือ จะฝานเป็นแว่นบางๆแช่กับน้ำกิน หรือนำมาดองกับน้ำผึ้งในอัตราส่วน 1:1
- ถ้าหากเป็นเหง้าแห้งก็ให้ใช้ดองกับน้ำผึ้งในอัตราส่วน 1 ต่อ นาน 7 วัน แล้วนำมาใช้ดื่มก่อนนอน
- หากเป็นแบบชงหรือแบบผง ให้ใช้ผงแห้ง 1 ซอง ชงกับน้ำร้านค้า 1 แก้ว (ขนาน 120 cc.) แล้วก็แต่งรสด้วยน้ำผึ้งหรือน้ำตาลตามความอยาก แล้วเอามาดื่ม
การศึกษาเล่าเรียนทางเภสัชวิทยาของกระชายดำ- ฤทธิ์ต่อต้านอักเสบ สาร 5,7 – ได้การบูชายัญอกซีฟลาโวน (5,7-DMF) ที่แยกได้จากเหง้ากระชายดำ มีฤทธิ์ต่อต้านการอักเสบเทียบเคียงได้กับยามาตรฐานหลายอย่างหมายถึงแอสไพริน , อินโดปัญญาซิน , ไฮไดรคอร์ติโซน และก็เพรดนิโซโลน จากการเรียนฤทธิ์ต้านทานอักเสบของสารนี้ ในสัตว์ทดสอบด้วยวิธีการต่างๆพบว่าสาร 5,7-DMF สามารถต้านทานการอักเสบแบบกระทันหันได้ดีมากว่าแบบเรื้อรัง โดยแสดงฤทธิ์ยั้งการบวมของอุ้งเท้าหนูขาวจากสารติดอยู่ราจีนแนน และเคโอลินได้ดีมากว่าฤทธิ์ยั้งการผลิต granuloma จากการฝังสำลีใต้ผิวหนัง ยิ่งกว่านั้น พบว่า สาร 5,7-DMF มีฤทธิ์ยับยั้งการเกิด exudation รวมทั้งการผลิตสาร prostaglandin อย่างเป็นจริงเป็นจัง เมื่อศึกษาฤทธิ์ต่อต้านการอักเสบในช่องปอดของหนูขาว (rat pleurisy) (ตระกูลพัฒนา ทัศนียกุล และก็อำไพ ปั้นทอง,2528)
- ฤทธิ์ต่อต้านเชื้อจุลินทรีย์ สาร 5,7,4'-trimethoxyflavone และ 5,7,3' ,4' –tetramethoxyflavone แสดงฤทธิ์ต้านทานเชื้อ Plasmodium falciparum ที่เป็นต้นเหตุของโรคมาลาเรีย ส่วนสาร 3,5,7,4'-tetramethoxyflavone และ 5,7,4'-trimethoxyflavone แสดงฤทธิ์ต่อต้านเชื้อ Candida albicans และแสดงฤทธิ์ต่อต้านเชื้อ Mycobacterium อย่างอ่อน (Wattanapitayakui S, Nawinprasert A, Herunsalee A, et al,2003)
- พิษต่อเซลล์ของมะเร็ง (cytotoxic activity) จากการทดสอบผลของฟลาโวนอยด์ 9 ชนิดของกระชายดำต่อเซลล์ของมะเร็ง อย่างเช่น KB , BC หรือ NCI-H187 ไม่พบว่ามีสารใดนำไปสู่พิษต่อเซลล์ของมะเร็งที่ทดสอบ (ตระกูลพัฒนา ทัศนียกุล และสว่าง ปั้นทองคำ,2528)
- ฤทธิ์ขยายหลอดเลือดแดง มีรายงานการวิจัยว่า สารสกัดด้วยเอธานอลของกระชายดำมีฤทธิ์ขยายเส้นโลหิตแดงใหญ่ (aorta) ลดละการหดเกร็งของ ลำไส้เล็กส่วนปลาย (ileum) ของหนูขาว รวมทั้งยั้งการยึดกรุ๊ปของเกล็ดเลือดของคน.(Yenchai C, Prasaphen K, Doodee S, et al,2004)
การศึกษาเล่าเรียนทางพิษวิทยาการศึกษาเล่าเรียนพิษเรื้อรังระยะเวลา 6 เดือน ของผงกระชายดำในหนูขาว ในขนาด 20 , 200 , 1000 แล้วก็ 2000 มก/กิโลกรัม/วัน เทียบกับกรุ๊ปควบคุมที่ได้รับน้ำ พบว่า หนูที่ได้รับกระชายดำทุกกลุ่มมีน้ำหนักตัวที่มากขึ้น อาการแล้วก็สุขภาพไม่ได้ต่างอะไรจากกรุ๊ปควบคุมหนูที่ได้รับกระชายดำขนาด 2000 มก/กก. มีน้ำหนักสัมพันธ์ของตับสูงยิ่งกว่ากรุ๊ปควบคุมอย่างเป็นจริงเป็นจัง อาจเนื่องจากว่ามีน้ำหนักตัวที่ต่ำกว่ากลุ่มควบคุม รวมทั้งมีเม็ดเลือดขาวอิโอสิฟิสที่ได้รับกระชายดำ 2000 มิลลิกรัม/กก. หรูหราซีรั่มโซเดียมสูงกว่ากรุ๊ปควบคุมอย่างเป็นจริงเป็นจังแต่ยังอยู่ในตอนค่าธรรมดา ผลการตรวจอวัยวะทางจุลพยาธิวิทยานั้นไม่พบความเคลื่อนไหวที่ชี้ว่ากำเนิดความเป็นพิษของ
กระชายดำ (ทรงพล ชีวะพัฒน์, ณุฉัตรา จันทร์สุการพาณิชย์, ปราณี ชวลิตดำรง และก็แผนก.2547)
ข้อแนะนำ /{ข้อควรระวัง- กระชายดำสามารถกินได้หญิง และก็ชายโดยไม่เกิดผลข้างเคียงใดๆยิ่งสำหรับคนชราก็พบว่านิยมใช้กันมานานมากแล้ว
- ผลข้างเคียงของกระชายดำ การกินในขนาดสูง อาจทำให้กำเนิดอาการใจสั่นได้
- ห้ามใช้กระชายดำในเด็ก รวมทั้งในผู้ป่วยที่เป็นโรคตับ
- การกินเหง้ากระชายดำต่อเนื่องกันเป็นเวลานาน อาจจะก่อให้เหงือกร่น
- แม้จะมีงานศึกษาวิจัยในสัตว์ทดสอบที่กล่าวว่ากระชายดำไม่พบว่ามีความเป็นพิษ แม้กระนั้นยังไม่มีรายงานการศึกษาค้นคว้าวิจัยเพื่อประเมินประสิทธิผล ของการใช้กระชายดำในคนจำเป็นจะต้องรับประทานในปริมาณที่พอดี เพื่อความปลอดภัย
คำค้นหาที่เกี่ยวข้อง :
สรรพคุณกระชายดำTags : กระชายดำ,สรรพคุณกระชายดำ
