Advertisement
หมวดคอร์ดาต[/b]
สัตว์ในหมวดคอร์ดาตา (Phylum Chordata) เป็นสัตว์ที่มีวิวัฒนาการสูงกว่าหมวดอื่นๆมีลักษณะสำคัญ เป็น๑. มีโนโตคอร์ด (notochord) เป็นแท่งโครงร่าง ซึ่งควรมีอย่างน้อยในช่วงระยะใดระยะหนึ่งของชีวิต หรืออาจมีอยู่ตลอดชาติ เซลล์ศูนย์รวมเป็นโนโตคอร์ดเป็นเซลล์ที่มีช่องว่างมาก โนโตคอร์ดมีเยื่อเกี่ยวเนื่องหุ้ม สำหรับสัตว์มีกระดูกสันหลังจะมีกระดูกรุ่งเรืองขึ้นมาแทนที่โนโตคอร์ด และก็โนโตคอร์ดเจอในระยะตัวอ่อนเท่านั้น
๒. มีเส้นประสาทไขสันหลังอยู่ด้านหลังเหนือทางเดินอาหาร
๓. มีช่องเหงือกอยู่บริเวณคอหอย เป็นช่องยาวอยู่ที่ฝาผนังของคอหอย เป็นทางที่น้ำผ่านออกจากคอหอย
๔. มีระบบระเบียบประสาทศูนย์กลาง
๕. มีเพศแยกอยู่คนละตัว
๖. มีสมมาตรแบบทบกัน ๒ ส่วน
สัตว์ในหมวดนี้อาจแยกเป็นชนิดและประเภทออกได้เป็น ๒ พวกใหญ่ๆคือ สัตว์โปรโตคอร์ดาตากับสัตว์มีกระดูกสันหลัง โดยที่พวกหลังนั้น เป็นพวกที่มีการประยุกต์ใช้ผลดีทางยามาก สัตว์มีกระดูกสันหลังที่มีสาระทางยา อาจแยกเป็นชนิดและประเภทย่อยได้อีกเป็น ๒ กลุ่มหมายถึงกลุ่มปลากับกลุ่มจตุบาท
กรุ๊ปปลากลุ่มปลา (Superclass Pisces) เป็นสัตว์น้ำ หายใจด้วยเหงือก โดยให้น้ำไหลผ่านช่องเหงือก ใช้ครีบสำหรับการขยับเขยื้อนรวมทั้งทรงตัว โดยมากมีเกล็ดห่อหุ้มตัว มีหัวดวงใจ ๒ ห้อง ประสาทสมองมี ๑๐ คู่ มีเส้นข้างตัวสำหรับรับความสะเทือน รูจมูกไม่ใช้หายใจ แม้กระนั้นใช้ดมกลิ่น แบ่งย่อยออกเป็น ๓ ชั้น แม้กระนั้นที่เจอในประเทศไทยรวมทั้งมีสาระทางยามีเพียงแต่ ๒ ชั้น คือชั้นปลากระดูกอ่อน (Class Chondrichthyes) กับชั้นปลากระดูกแข็ง (Class Osteichthyes)
ชั้นปลากระดูกอ่อนชั้นปลากระดูกอ่อน (Class Chondrichthyes) เป็นชั้นของสัตว์มีกระดูกสันหลังที่อาศัยอยู่ในน้ำ มีกระดูกกรุบหรือกระดูกอ่อน หายใจด้วยเหงือก มีช่องเหงือกเห็นได้ชัดเจน มีราว ๓-๗ คู่ ช่องเหงือกนี้อาจอยู่ด้านข้างหรือข้างล่างของลำตัว ปากอยู่ทางข้างล่างของลำตัว มีฟัน ใช้กล้ามลำตัวและก็ครีบช่วยในการขยับเขยื้อน ขยายพันธุ์แบบอาศัยเพศ มีการปฏิสนธิด้านในตัว
ปลากระเบนปลากระเบนเป็นปลากระดูกอ่อนพวกหนึ่ง มีหลายประเภท หลายสกุล และหลายสกุล มีรวมทั่วโลกราว ๔๓๐ จำพวก ในประเทศไทยมีไม่ต่ำลงมากยิ่งกว่า ๒๐ จำพวก จัดอยู่ในชั้น Rajiformes มีชื่อสามัญว่า ray เช่น ปลา-กระเบนเจ้าพระยา อันมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Dasyatis (Himantura) polylepis (Bleeker) จัดอยู่ในตระกูล Trigonidae ซึ่งมีขนาดตัวกว้างกว่า ๒ เมตร หนักกว่า ๕๐๐ โล พบในแม่น้ำเจ้าพระยาตั้งแต่อำเภอบางไทร จังหวัดอยุธยา ไปจนกระทั่งแม่น้ำน่าน จังหวัดพิจิตรรวมทั้งยังพบได้อีกในแม่น้ำบางปะกงและแม่น้ำโขง
ชีววิทยาของปลากระเบนปลากระเบนเป็นปลาที่มีลำตัวแบน ลื่น มีเกล็ด ที่มีลักษณะเป็นปุ่มเล็กๆหรือมีผิวหนังหยาบเป็นลางแห่ง โดยยิ่งไปกว่านั้นในแนวสันหลัง เว้นเสียแต่ปลากระเบนขนุน ผิวหนังเป็นหนามปกคลุมทุกตัวโดยธรรมดา ปลากระเบนมีครีบอกแผ่ขยายออกด้านข้าง ลางจำพวกแบออกไปถึงหัวทางข้างหน้ารวมทั้งหางทางด้านหลังจนกระทั่งเกือบจะเป็นวงกลมมองเหมือนจานหรือว่าลางจำพวกแผ่ยื่นออกข้างๆเป็นปีกคล้ายนกหรือผีเสื้อ รวมทั้งลางประเภทครีบอกแผ่ไปไม่ถึงท่อนหัว ทำให้หัวแยกออกมาจากครีบอกรวมทั้งเห็นหัวโหนกเป็นลอน อาทิเช่น ปลากระเบนนก อาจมีหรืออไม่มีครีบหลัง ไม่มีครีบหาง ยกเว้นปลากระเบนไฟฟ้า กระเบนท้องน้ำ หรือ โรนินรวมทั้งโรนัน ครีบท้องอยู่ด้านล่างตรงส่วนท้ายลำตัว จะงอยปากของปลากระเบนลางประเภทยื่นแหลม อาทิเช่น ปลากระเบนขาว ลางชนิดมนกลม ดังเช่นว่า ปลากระเบนกระแสไฟฟ้า หรือลางพวกเป็นแผ่แข็ง มีฟันห่างเรียวอยู่สองข้าง ตัวอย่างเช่น ปลาฉนาก ส่วนใหญ่ปลากระเบนมีตาอยู่ด้านบน มีลางชนิดที่ตาอยู่ด้านข้างหัว ดังเช่นว่า ปลากระเบนนก ปลากระเบนราหู ข้างหลังตาเป็นช่องหายใจ ปากแล้วก็จมูกอยู่ด้านล่าง ลางประเภทมีปากที่ยึดหดได้บ้าง ระหว่างปากกับจมูกมีร่องเชื่อมถึงกัน ช่องเหงือกมี ๕ คู่ อยู่ต่อไปทางท้ายของปาก ฟันเป็นฟันบด หน้าตัดเรียบหรือเป็นปุ่มเล็กๆเรียงเป็นแนวๆหลายแนว อยู่ด้านบนและก็ด้านล่างของขากรรไกร ทวารร่วมเป็นช่องยาวรีค่อนไปทางข้างหลัง ถัดลงไปมีรูหน้าท้องเล็กๆ๒ รู ตัวมีอวัยวะเพศเป็นแท่ง เรียกกันว่า ตะเกียบ อยู่ด้านในของครีบท้องอีกทั้งซ้ายรวมทั้งขวา หางปลากระเบนอาจเรียวยาว สั้นบ้าง ยาวบ้าง มักมีผิวหยาบคายหรือขรุขระ ลางประเภทอาจมีแผ่นหนังบางๆอยู่ด้านบนและข้างล่างของหาง อาจมีเงี่ยงหางยาวและก็แหลมคม ๑-๔ อัน บนหางตอนใกล้ลำตัว โคนเงี่ยงหางมีต่อมน้ำพิษอยู่ เมื่อถูกแทงจะรู้สึกเจ็บปวด เงี่ยงหางนี้พบเฉพาะในปลากระเบนตระกูล Trygonidae (Dasyatididae) และปลากระเบนนก ตระกูล Myliobatidae
ปลากระเบนในน่านน้ำไทยปลากระเบนที่พบในน่านน้ำของประเทศไทยมีราว ๔๐ จำพวกมีเพียงแต่ ๕ จำพวกที่เจอในน้ำจืด ยิ่งกว่านั้นพบในน้ำเค็ม มักอาศัยอยู่กับพื้นท้องน้ำที่เป็นดินโคลนทรายหรือดินผสมทราย กินสัตว์ที่อยู่ตามพื้นใต้ท้องน้ำเป็นอาหาร เช่น กุ้ง หอย ปู ปลา ตลอดจนเพรียงแล้วก็หนอนต่างๆ
[url=http://www.disthai.com/][url=http://www.disthai.com/]สมุนไพร[/url]ปลากระเบนที่รู้จักกันดีจัดอยู่ใน ๔ วงศ์ เป็น๑.ปลากระเบนในสกุล Trigonidae (Dasytididae) ได้แก่
ปลากระเบนขาว Dasyatis signifier (Campagno et Roberts)
ปลากระเบนเสือ Dasyatis (Himantura) gerrardi (Gray)
ปลากระเบนธง Dasyatis (Pastinachus) sephen (Forsskal)
ปลากระเบนทอง Taeniura lymma (Forsskal)
ปลากระเบนขนุน Urogymnus africanus (Bloch et Schneider)
๒.ปลากระเบนในตระกูล Myliobatidae ดังเช่น
ปลากระเบนค้างคาว Aetomylaeus maculatus (Gray)
ปลากระเบนค้างคาว Aetomylaeus niehofii (Bloch et Schneider)
ปลากระเบนค้างคาว Aetomylaeus narinari (Euphrasen)
ปลากระเบนจมูกวัว หรือปลายี่สน Rhinoptera javanica Muller et Henle
๓.ปลากระเบนในสกุล Mobulidae ดังเช่น
ปลากระเบนราหู Mobula japonica (Muller et Henle)
ปลากระเบนราหู Mobula diabolus (Shaw)
๔.ปลากระเบนในวงศ์ Torpenidinae ยกตัวอย่างเช่น
ปลากระเบนไฟฟ้า หรือปลาเสียว Narke dipterygia (Bloch et Schneider)
ปลากระเบนไฟฟ้า หรือปลาเสียว (Temera hardwickii Gray)
ปลากระเบนไฟฟ้า หรือปลาเสียว (Narcine indica Henle)
ผลดีทางยาหมอแผนไทยใช้ “หนังปลากระเบน” และก็ “เงี่ยงปลากระเบน” เป็นเครื่องยาสำหรับปรุงยาหลายตำรับหลายขนาน ตำราเรียนคุณประโยชน์ยาโบราณว่า หนังปลากระเบนมีรสมัน คาว มีสรรพคุณขับเลือด แก้ซาง ส่วนเงี่ยงปลากระเบนมีรสเย็น มีคุณประโยชน์ดับพิษรอยดำ ตำราเรียนยาศิลาจารึกวัดราชโอรสารามให้ยาแก้ซางขนานหนึ่งเข้า “หนังกเบน” เป็นเครื่องยาด้วย ดังต่อไปนี้ อนึ่งเอานอแรด เขากวาง หนังกเบน ผมคน หวายตะค้า รากมะแว้ง ยาทั้งนี้ขั้ว ตรีกะเหม็นตุก กเทียม เอาเท่าเทียมกัน ทำเปนจุณ บดลายเหล้ากวาด แก้ละอองแล แก้ทรางช้างทั้งมวล หายอย่าสนโก้เก๋เลย วิเสศนักแล ฯ ในพระหนังสือธาตุวิภังค์ให้ยาแก้พิษไข้กาฬทั้งมวลไว้ขนานหนึ่ง ชื่อ “ยาจักรวาลฟ้ารอบ” ยาขนานนี้เข้า “เงี่ยงปลากระเบน” เป็นเครื่องยาด้วย นอกจาก สมัยเก่าใช้หนังปลากระเบนขัดไม้หรือเขาสัตว์แทนกระดาษทราย น้ำมันจากตับปลากระเบนก็ใช้ประโยชน์ได้เหมือนกับน้ำมันจากตับปลาจำพวกอื่น ส่วนครีบปลากระเบนกินได้เหมือนกันกับครีบปลาฉลามซึ่งคนจีนนิยมกินกัน แล้วก็เรียกกันว่า “
หูฉลาม”
Tags : สมุนไพร
