Advertisement
[/b]
สมุนไพรชะมวง[/b]
ชะมวง Garcinia cowa Roxb.บางถิ่นเรียก ชะมวง (ภาคกลาง) กะมวง (ภาคใต้) มวงส้ม (นครศรีธรรมราช) หมากโมก (จังหวัดอุดรธานี)ไม้ใหญ่ สูงไม่เกิน 20 มัธยม ไม่ผลัดใบ ทุกส่วนหมดจด เปลือกสีน้ำตาลอมเทา ค่อนข้างเรียบ ใบ ลำพัง ออกตรงข้าม รูปรี รูปใบหอก หรือ ใบหอกกว้าง กว้าง 2.5-5 เซนติเมตร ยาว 8-13 มิลลิเมตร ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบของใบเรียบ เนื้อใบค่อนข้างครึ้ม เส้นใบมองเห็นไม่ชัดเจน ก้านใบยาว 8-13 มม. ดอก สีเหลือง ค่อนข้างจะเล็ก
สมุนไพร ดอกเพศผู้แล้วก็ดอกเพศเมียอยู่ต่างต้นกัน ดอกเพศผู้ชอบออกตามกิ่งเป็นกระจุก กลุ่มละ 3-8 ดอก ดอกบานกว้าง 10-13 มม. ก้านดอกใหญ่และสั้นประมาณ 6 มิลลิเมตร กลีบเลี้ยงมี 4 กลีบ รูปไข่กว้าง กลีบดอกมี 4 กลีบ ยาวเท่ากับกลีบเลี้ยง สีเหลืองด้านในสีชมพู หรือ สีแดงอมม่วง เกสรเพศผู้มีเยอะมาก ก้านเกสรสั้นมากมายชิดกันเป็นกรุ๊ป รูปสี่เหลี่ยมอยู่กึ่งกลางดอก ดอกเพศเมียมี 2-5 ดอก ออกตามปลายกิ่ง กลีบดอกไม้เหมือนดอกเพศผู้ แม้กระนั้นกลีบดอกยาวกว่า ดอกบานกว้าง 12-15 มม. เกสรเพศผู้เทียมเรียงบริเวณรังไข่ ก้านเกสรติดกันเป็นกรุ๊ปๆปลายก้านมีต่อม 1 ต่อม รังไข่กลม ไม่มีก้าน ยอดเกสรเป็นรูปดาว 6-8 แฉก ผล กลมหรือรูปขอบขนาน กว้าง 2-4 ซม. ยาว 2.5-5 ซม. มี 5-8 พู ด้านบนแบนบางส่วน แล้วก็มียอดเกสรเพศเมียติดอยู่ ผิวสีเหลืองอมส้ม เนื้อและเยื่อหุ้มเม็ดสีส้มอ่อน เม็ดรูปขอบขนาน ยาว 13-20 มม.
นิเวศน์วิทยา: ขึ้นในป่าดงดิบและก็มีปลูกทั่วๆไปทางภาคตะวันออกเฉียงใต้แล้วก็ภาคใต้
คุณประโยชน์ : ราก ปรุงเป็นยาทำลายพิษไข้ แก้บิด ต้น ให้ยางใส (resin) ที่ใช้ทางยาได้ ให้สีเหลืองใช้ย้อมผ้า ใบ ใช้ปรุงเป็นยากัดฟอกเสลดและโลหิต แก้ไอ ใบอ่อนกินได้ มีรสเปรี้ยว ผล หั่นเป็นแว่นตาแห้ง ใช้กินเป็นยาแก้บิด
