Advertisement
[url=http://www.disthai.com/]สมุนไพร[/b]ตะขบคว
ตะขบควาย Flacourtia jangomas (Lour.) Raeusch.บางถิ่นเรียก ตะขบควาย (ภาคกึ่งกลาง) กือปะทุ (มลายู-ปัตตานี) ครบ (จังหวัดปัตตานี) มะเกว๋นควาย(ภาคเหนือ) ต้นไม้ ขนาดเล็ก ผลัดใบ สูง 5-10(-14) ม. ต้นอ่อนมีหนาม เมื่อแก่หมดจด เปลือกสีน้ำตาลอ่อนถึงสีทองแดง หรือ สีเหลืองอมชมพู ล่อนออกเป็นแผ่นบางๆตามกิ่งอ่อนมีจุดสีขาวๆไม่น้อยเลยทีเดียวเป็นช่องที่มีไว้สำหรับระบายอากาศ ใบ เดี่ยว ออกเวียนสลับ รูปไข่ออกจะแคบ ถึงรูปไข่ปนขอบขนาน กว้าง 3-4 เซนติเมตร ยาว 7-10 ซม. ปลายใบเรียวยาว ที่ปลายสุดทู่ โคนใบกลม หรือ แหลม ขอบของใบจักตื้นๆเนื้อใบค่อนข้างบาง ใบอ่อนออกสีชมพู หรือ สีน้ำตาลอ่อน ข้างล่างสีอ่อนกว่า สะอาด ข้างบนเป็นมัน ก้านใบยาว 6-8 มม. มีขน หรือ ขนบางทีอาจจะหลุดตกไปเมื่อแก่ ดอก มีกลิ่นหอมหวนเหมือนน้ำผึ้ง ออกเป็นช่อตามง่ามใบ
สมุนไพส แต่ละช่อมีดอกปริมาณน้อย เป็นดอกแยกเพศ ดอกเพศผู้ ช่อยาว 1.5-3 ซม. ก้านดอกเล็ก ยาว 0.5-1 ซม. กลีบ 4(-5) กลีบ รูปไข่ ปลายมน ยาวโดยประมาณ 7 มม. สีออกเขียว มีขนทั้งคู่ด้าน ขอบกลีบมีขนหนาแน่น ฐานดอกมีเนื้อ ขอบเรียบหรือจะบางส่วน สีขาว หรือ เหลือง เกสรเพศผู้มีเยอะแยะ ถ้าเกิดเกสรหมดจด ดอกเพศเมีย ช่อยาว 1-1.5 ซม. กลีบดอกคล้ายดอกเพศผู้ รังไข่รูปคนโฑ ภายในมี 4-6 ช่อง มีไข่ช่องละ 2 เม็ด ก้านเกสรเพศเมียมีพอๆกับจำนวนช่อง แต่ละก้านปลายแยกเป็นสองแฉกและก็ม้วน ผล ค่อนข้ากลม เส้นผ่าศูนย์กลาง 1.5-2.5 ซม. มีก้านเกสรเพศเมียติดอยู่กับปลายผล สีแดงอมน้ำตาลอ่อน หรือ ม่วง เมื่อแก่เป็นสีดำ เนื้อสีเหลืองอมเขียว มีเมล็ด 4-5 เม็ด
นิเวศน์วิทยา: คาดคะเนว่ามีบ้านเกิดจากอินเดีย มีปลูกตามสวนทั่วๆไป
คุณประโยชน์ : ราก เปลือกรากตำพอกแผล แล้วก็ผิวหนังอักเสบ ต้น น้ำต้มเปลือกรับประทานเป็นยาแก้อาการเปลี่ยนไปจากปกติของท่อน้ำดี บำรุงธาตุ และบำรุงร่างกาย ใบ น้ำต้มใบเป็นยาฝาดสมานแก้ท้องเดิน ขับเหงื่อ ขับประจำเดือนรวมทั้งให้สตรีกินหลังการคลอดบุตร นอกจากนี้ให้สีเขียวขี้ม้า ใช้ย้อมผ้าไหมได้ดิบได้ดี ผล รับประทานแก้อาการไม่ดีเหมือนปกติของท่อน้ำดี แต่ถ้ารับประทานมากมายๆอาจจะทำให้แท้งลูกได้เหมือนกันกับน้ำสุกใบ
