Advertisement
น้ำมันกานพลู (Clove Oil)[/size][/b]
น้ำมันกานพลูเป็นอย่างไร น้ำมันกานพลูเป็นน้ำมันหอมระเหยชนิดหนึ่งที่สกัดได้จากผู้กระทำลั่นโดยใช้ละอองน้ำจากพืชที่พวกเราเรียกกันว่าต้นกานพลู ซึ่งชนิดของน้ำมันมีอยู่ 3 จำพวกเป็น
- น้ำมันจากดอกได้มาจากดอกตูมของต้นกานพลู ซึ่งประกอบไปด้วย 60% eugenol, acetyl eugenol, caryophyllene แล้วก็ส่วนประกอบย่อยอื่นๆ
- น้ำมันจากใบที่ได้มาจากใบของต้นกานพลู ประกอบด้วยยูจินอล 82-88% ซึ่งอาจจะเป็นไปได้ว่าจะมีอะซิเตตน้อยหรือไม่มีเลยแล้วก็ยังส่วนประกอบย่อยอื่นๆอีกด้วย
- น้ำมันจากต้นมาจากกิ่งและก็เปลือกต้นของต้านทานกานพลู มียูจินอล 90 - 95% และส่วนประกอบย่อยอื่นๆ
ส่วนรูปแบบของน้ำมันกานพลูนั้นจะเป็นของเหลว (น้ำมัน) มีกลิ่นส่วนตัวซึ่งจะฉุนนิดหน่อยมีสีใสถึงเหลืองอ่อน หรือสีเหลืองปนน้ำตาลอ่อน น้ำมันกานพลูชอบมีการเอาไปใช้เป็นส่วนผสมของยานวด, น้ำหอม และก็สินค้าอื่นๆรวมทั้งใช้สำหรับการปรุงรสของยาเพื่อลดความขมลง แม้กระนั้นแม้เป็นสมุนไพรจากส่วนต่างๆของกานพลูนั้น มีการใช้เป็นยาสมุนไพรกันอย่ากว้างขวางรวมทั้งนานาประการในด้านคุณประโยชน์ทางยาในพืชจำพวกนี้
สูตรทางเคมีแล้วก็สูตรส่วนประกอบ
น้ำมันกานพลู (Clove oil) ได้จากการสกัด ดอก, ใบ เปลือกรวมทั้งกิ่ง ของต้นกานพลู โดยผู้กระทำลั่นโดยใช้ไอน้ำมีน้ำหนักโมเลกุล 205.647 g/mal มีจุดเดือดอยู่ที่ 251 องศาเซลเซียส (Cº) มีจุดวาบไฟที่ > 250 องศาฟาเรนไฮท์ (Fº) มีความไวไฟพอเหมาะพอควร
แหล่งที่มา/แหล่งที่เจอ น้ำมันกานพลู (Clove oil) เป็นน้ำมันหอมระเหยที่ได้จากขั้นตอนการกลั่นโดยใช้ไอน้ำ (Stream distillation) แล้วหลังจากนั้นสกัดแยกน้ำมันกานพลูกับน้ำด้วย dichloromethane แล้วระเหยเอา dichloromethane ออกมา ก็จะได้น้ำมันกานพลู ส่วนรูปแบบของต้นกานพลูที่เป็นแหล่งที่มาของน้ำมันกานพลูนั้นมีลักษณะดังต่อไปนี้
ชื่อสมุนไพร กานพลู
ชื่อวิทยาศาสตร์ Syzygium aromaticum (L.) Merr. & Perry
ชื่อตระกูล MYRTACEAE
ชื่อพ้อง Eugenia caryophyllata Thunb.
Eugenia caryophyllus (Spreng.) Bullock & Harrison,
Eugenia aromatica Kuntze
ชื่ออังกฤษ Clove, Clove tree
ชื่อเขตแดน จันย่าง (ภาคเหนือ)
ลักษณะทั่วไป
- ลำต้น กานพลูเป็นไม้ยืนต้น ไม่ผลัดใบ สูง 5-20 เมตร เรือนยอดทึบ เป็นรูปกรวยคว่ำ แตกกิ่งต่ำ ลำต้นตั้งตรง เปลือกเรียบมีสีน้ำตาลอ่อน มีต่อมน้ามันมาก
- ใบ ใบกานพลู เป็นใบโดดเดี่ยว ออกเรียงตรงกันข้าม มีก้านใบเล็กเรียว ยาว 1-3 ซม. รูปใบขอบขนานแกมรูปไข่กลับ กว้าง 3-6 เซนติเมตร ยาว 6-13 เซนติเมตร ปลายใบแหลมหรือเรียวแหลม ขอบเรียบ โคนสอบเป็นรูปลิ่ม แผ่นใบข้างบนเป็นมัน ตอนล่างของใบมีต่อมจำนวนหลายชิ้น ใบมีเส้นใบเยอะๆ
- ดอก ดอกกานพลูออกเป็นช่อดอกสั้นๆแทงออกรอบๆปลายยอดหรือง่ามใบบริเวณยอด ดอกแตกแขนงออกเป็นกลุ่ม 3 ช่อ มีปริมาณ 6-20 ดอก ดอกมีใบแต่งแต้มสามเหลี่ยม ยาว 2-3 มิลลิเมตร กลีบเลี้ยง 4 กลีบ สีเขียวอมเหลือง แล้วก็มีสีแดงเล็กน้อย โคนติดกันเป็นหลอดยาว 5-7 มิลลิเมตร กลีบดอกไม้ 4 กลีบ กลีบดอกมีรูปสามเหลี่ยมแกมรูปไข่ ยาว 7-8 มม. มีต่อมน้ำมันมาก กลีบดอกมักร่วงง่าย ภายในมีเกสรเพศผู้ ก้านชูเกสรยาว 3-7 มม. ก้านเกสรเพศเมียยาวราวๆ 4 มิลลิเมตร ยอดเกสรตัวเมียแบ่งเป็น 2 พู มีรังไข่ 2-3 ห้อง แต่ละห้องมีไข่จำนวนหลายชิ้น
- ผล ผลกานพลู ได้ผลสำเร็จลำพัง มี 1 เม็ด มีรูปไข่กลับแกมรูปรี ยาว 2-2.5 เซนติเมตร เมื่อแก่จะมีสีแดงเข้มออกคล้ำ
สารสำคัญที่พบ
- ดอก – Eugenol 72-90 % – Eugenyl acetate 2-27 % – β-caryophyllene 5-12 % – trans-β-caryophyllene 6.3-12.7 % – Vanillin
- ใบ – Eugenol 94.4 % – β-caryophyllene 2.9 %
สารอื่นๆอาทิเช่น methyl salicylate, methyl eugenol, benzaldehyde, methyl amyl ketone แล้วก็ rhamnetin
คุณประโยชน์/สรรพคุณ น้ำมันกานพลูมีคุณประโยชน์ทางยา คือ น้ำมันกานพลู (Clove oil) เป็นยาชาเฉพาะที่ แก้ปวดฟัน โดยใช้สำสีชุบเอามาอุดที่ฟัน ระงับการกระตุก ตะคิว ขับผายลม แก้เจ็บท้อง แก้อาการท้องอืด ผสมยากลั้วคอ ขับลม แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ ท้องร่วง แก้ไอ ฆ่าเชื้อโรค แก้ชาปลายมือปลายตีน ทุเลาอาการจากแมลงสัตว์กัดต่อย แก้โรคลมหยุดปวด ใช้ผสมกับ เมนทอล เมทิลซาลิไซเลต เป็นยานวดแก้ปวดบวมช้ำ ส่วนประโยชน์ที่ได้รับมาจากน้ำมันกานพลูมีดังนี้ น้ำมันหอมระเหยจากดอกใช้เป็นส่วนประกอบสารกำจัดแมลงไล่ยุง หรือใช้ฉีดพ่นกำจัดแมลงซึ่งตรง โดยมี สารยูจีนอล (Eugenol) เป็นตัวที่ออกฤทธิ์สำคัญสำหรับเพื่อการขัดขวางแนวทางการทำงานของเอนไซม์ทำให้โปรตีนอื่นๆเสียสภาพไป น้ำมันหอมระเหยของกานพลูใช้สำหรับทำให้ปลาสลบ โดยมีสารออกฤทธิ์ที่สำคัญ คือ ยูจีนอล (Eugenol) ใช้โดยการหยด ใช้น้ำมันกานพลูใช้เป็นส่วนประกอบหรือใช้เป็นยาต่อต้านเชื้อแบคทีเรียหลายประเภท น้ำมันจากก้านดอก รวมทั้งดอกกานพลูใช้เพื่อการตระเตรียมสาร eugenol, isoeugenol และก็vanillin แล้วก็น้ำมันที่เหลือใช้ในการทำสบู่ น้ำมันหอมระเหยจากกานพลูใช้เป็นส่วนผสมของยาสีฟัน และก็น้ำยาบ้วนปาก น้ำมันหอมระเหยจากกานพลูใช้สำหรับแต่งกลิ่นรสอาหาร และก็ใช้เป็นวัตถุกันเสีย
ส่วนคุณประโยชน์แล้วก็คุณประโยชน์ทางยาของส่วนต่างๆของต้นกานพลูนั้นมีดังนี้ หนังสือเรียนยาไทย ดอก รสเผ็ด กระจัดกระจายเสลด แก้เสลดเหนียว แก้เลือดออกตามไรฟัน แก้ปวดฟัน กำจัดกลิ่นปาก แก้โรคหืด เป็นยาทำให้ร้อนเมื่อถูกผิวหนังทำให้ชา เป็นยาฆ่าเชื้อ แก้ปวดฟัน แก้รำมะนาด แก้ปวดท้อง มวนในไส้ แก้ลม แก้เหน็บชา แก้พิษโลหิต พิษน้ำเหลือง ขับน้ำคาวปลา ทำอุจจาระให้ปกติ แก้ธาตุ 4 ทุพพลภาพ แก้เจ็บท้อง แก้อาการท้องอืด อาหารไม่
ย่อย อ้วกคลื่นไส้ แก้จุกเสียด แก้ท้องเสีย ขับผายลม กดลมให้ลงสู่เบื้องต่ำ แก้สะอึก แก้ซางต่างๆขับรอบเดือน ใน ”พิกัดตรีพิษจักร” คือการจำกัดจำนวนตัวยาที่มีรสซึมซาบไวดังกงจักร 3 อย่าง มี ผลผักชีล้อม ผลจันทน์เทศ รวมทั้งกานพลู สรรพคุณแก้ลม แก้พิษเลือด แก้ธาตุทุพพลภาพ บำรุงเลือด ”พิกัดตรีคันธวาต” คือการจำกัดจำนวนตัวยาที่มีกลิ่นหอมยวนใจแก้ลม 3 อย่าง มี ผลเร่วใหญ่ ผลจันทน์เทศ รวมทั้งกานพลู มีคุณประโยชน์ แก้ธาตุทุพพลภาพ แก้ไข้อันเกิดแม้กระนั้นดี แก้จุกเสียด บัญชียาจากสมุนไพร: ที่มีการใช้ตามองค์วิชาความรู้เริ่มแรก ตามประกาศ คณะกรรมการแห่งชาติด้านยา มีการใช้กานพลู ในยารักษากลุ่มอาการทางระบบไหลเวียนเลือด (แก้ลม) ปรากฏในตำรับ”ยาหอมเทวดาจิตร” และก็ตำรับ ”ยาหอมนวโกฐ” โดยมีส่วนประกอบของกานพลูร่วมกับสมุนไพรประเภทอื่นๆในตำรับ มีคุณประโยชน์ในการแก้ลมตาลาย แก้อาการหน้ามืด ตาลาย ใจสั่น คลื่นไส้ อาเจียน แก้ลมจุกแน่นในท้อง ตำรับยารักษากลุ่มอาการทางระบบของกิน มี “ยาธาตุบรรจบ” มีส่วนประกอบของกานพลูร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่นๆในตำรับ มีสรรพคุณทุเลาอาการท้องอืดเฟ้อ และอาการท้องเดินที่ไม่มีต้นเหตุมาจากการตำหนิดเชื้อ และตำรับ “ยาประสะกานพลู” มีกานพลูเป็นส่วนประกอบหลัก แล้วก็มีสมุนไพรประเภทอื่นๆในตำรับ มีคุณประโยชน์ทุเลาอาการปวดท้อง จุกเสียด แน่นเฟ้อจากของกินไม่ย่อย เนื่องมาจากธาตุแตกต่างจากปกติ
การเรียนทางเภสัชวิทยา- ฤทธิ์เป็นยาชาเฉพาะที่ กานพลูมีสาร eugenol ซึ่งมีฤทธิ์เป็นยาชาเฉพาะที่ มีการใช้น้ำมันกานพลูเป็นส่วนผสมในตำรับยาเพื่อลดอาการปวด นอกเหนือจากนั้นสาร eugenol ในน้ำมันกานพลูยังออกฤทธิ์เป็นยาสลบในปลาอีกหลายชนิด
- สารสกัดน้ำจากดอก จากผล และก็จากเปลือกต้น รวมทั้งน้ำมันกานพลู มีฤทธิ์ลดการอักเสบ โดยไปยับยั้งการสังเคราะห์ prostaglandin โดยยับยั้งโปรตีนที่ทำหน้าที่เร่งปฏิกิริยาเคมี cyclooxygenase-1, cyclooxygenase-2 และก็เพิ่มการสังเคราะห์ nitric oxide
- ฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียอันเป็นมูลเหตุอาการแน่นจุกเสียดจากท้องเสีย รวมทั้งแผลในกระเพาะ สารสกัดด้วยเอทานอล สารสกัดด้วยเอทานอล:น้ำ ในอัตราส่วน 3:1 สารสกัดด้วยแอลกอฮอล์ เมทานอลและน้ำจากดอก สารสกัดด้วยแอลกอฮอล์จากดอกที่กลั่นเอาน้ำมันหอมระเหยออกแล้ว แล้วก็น้ำมันกานพลู มีฤทธิ์ยับยั้งแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของอาการแน่นจุกเสียด อย่างเช่น Escherichia coli , Salmonella typhi , S. typhosa, S. enteritidis, S. paratyphi, Shigella, Sh. paradysenteriae, Sh. dysenteriae, Sh. flexneri, Bacillus anthracis, B. subtilis, B. mesentericus, B. cereus, Proteus vulgaris, Rabbit Cholera, Vibrio comma, V. cholerae, V. parahemolyticus, Helicobacter pyroli และ Clostridium botulinum
- ฤทธ์ต้านทานการเกิดแผนในกระเพาะ มีการทดลองฤทธิ์ในการกระตุ้นหลักการทำงานของลำไส้ในหลอดทดลอง โดยใช้ลำไส้กระต่าย เทียบกับ acetylcholine 5.5 x 10(-5) M ซึ่งสารสกัดกานพลูด้วยการต้ม ความเข้มข้น 200-6400 μg/ml มีฤทธิ์กระตุ้นรูปแบบการทำงานของลำไส้ได้น้อยกว่า acetylcholine และเมื่อมีการให้สารสกัดกานพลูร่วมกับ atropine sulphate พบว่าจะมีฤทธิ์ในกระตุ้นการเคลื่อนไหวของลำไส้ได้ลดน้อยลง
- ฤทธิ์ต้านการบีบตัวของลำไส้ การทดสอบฤทธิ์ต้านการบีบตัวของไส้สัตว์ทดลองของน้ำมันกานพลู ทำในหลอดทดลอง ลำไส้ถูกรั้งนำให้เกิดการบีบตัวโดยใช้สารหลายประเภท ตัวอย่างเช่น acetylcholine (ใช้ไส้หนูแรทส่วน duodenum), barium chloride, histamine (ใช้ลำไส้ส่วน ileum ของหนูตะเภา) รวมทั้ง nicotine (ใช้ไส้กระต่ายส่วน jejunum)ที่สามารถยับยั้งการบีบตัวของสำไส้ได้ 20-40%, 40-60%, >60% และก็ >60% ตามลำดับ
- ฤทธิ์ป้องกันเยื่อบุกระเพาะ น้ำมันกานพลู รวมทั้งสาร eugenol ในกานพลู กระตุ้นให้เยื่อบุเซลล์กระเพาะมีการหลั่งสารมูก (mucin) ออกมาเพื่อปกป้องเยื่อบุกระเพาะ
- น้ำมันสกัดจากกานพลูความเข้มข้น 30 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตรสามารถยั้งการเจริญก้าวหน้าของ Lactococcus garvieae ในอาหารเลี้ยงเชื้อได้ เมื่อนำอาหารปลาที่ผสมน้ำมันกานพลูในอัตราส่วน 3% (w/w) มาเลี้ยงปลานิล ทำให้จำนวนการตายเหตุเพราะการต่อว่าดเชื้อ L. garvieae ในปลานิลลดลง
ในส่วนของการศึกษาทางคลินิกมีดังนี้ ฤทธิ์ทำให้ผิวหนังชา การเรียนรู้ฤทธิ์ทำให้ผิวหนังชาของสารสกัดของกานพลูเทียบกับยาชา benzocaine ในอาสาสมัคร 73 คน โดยอาสาสมัครกรุ๊ปที่ 1ได้รับเจลที่มีส่วนผสมของสารสกัดกานพลู ปริมาณ 2 กรัม (40% ผงกานพลูผสมกับ 60% glycerine) กลุ่มที่ 2 ได้รับเจลที่มีส่วนผสมของ 20% benzocaine ปริมาณ 2 กรัม ทาบนเยื่อบุกระพุ้งแก้ม กลุ่มที่ 3 ได้รับยาหลอก เมื่อเวลาผ่านไป 5 นาที ก็เลยทำทดลองฤทธิ์ โดยการแทงเข็มบริเวณที่ทา แล้ววัดระดับความเจ็บปวด (pain score) ผลการเปรียบระหว่างสารสกัดกานพลู และก็ benzocaine พบว่าสามารถลดการปวดได้อย่างมีนัยสำคัญ (p=0.005) แล้วก็ได้ผลไม่มีความแตกต่างกัน นอกนั้น
พบว่า สารสกัดกานพลูสามารถที่จะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะเลือดออกได้ ขณะใช้ร่วมกับยาต้านเกล็ดเลือด รวมทั้งบางทีอาจเพิ่มระดับของยากันชัก phenytoin ในเลือดได้
การเรียนรู้ทางพิษวิทยาการทดสอบพิษกะทันหันของสารสกัดดอกด้วยเอทานอล 50% โดยให้หนูกินในขนาด 10 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กก. (คิดเป็น 16,667 เท่า เปรียบเทียบกับขนาดรักษาในคน) ตรวจไม่เจออาการเป็นพิษ แต่เมื่อให้โดยการฉีดเข้าใต้ผิวหนังหนู พบว่าขนาดที่ทำให้สัตว์ทดลองตายครึ่งเดียวคือ 6.184 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 โล
การศึกษาเล่าเรียนการเกิดพิษฉับพลันของสารสกัด eugenol จากดอกกานพลู ศึกษาวิจัยในหนูแรท สายพันธุ์ Sprague-Dawley แบ่งหนูทดลองออกเป็น 4 กรุ๊ป กลุ่ม 1,2,3 ได้รับสาร eugenol ความเข้มข้น 2.58, 1.37, 0.77 มิลลิกรัม/ล. ตามลำดับ กรุ๊ปที่ 4 เป็นกลุ่มควบคุม กระทำการทดลองโดยการพ่นสารทดสอบให้ตัวทดลองสูดเป็นเวลา 4 ชั่วโมง แล้วติดตามลักษณะของหนูตรงเวลา 14 วัน ผลการทดลองไม่เจอการเสียชีวิตของหนู ส่วนอาการ รวมทั้งการกระทำ พบว่าตัวทดลองมีน้ำลายไหลระดับปานกลาง มีลักษณะอาการกระวนกระวาย และหายใจไม่สะดวก แต่อาการเหล่านี้หายเองได้ภายในระยะเวลา 24 ชั่วโมง แต่ว่าเมื่อให้สารนี้ทางหลอดโลหิตดำแก่หนูแรท ในขนาดเข้มข้น 6.25 โมล/ลิตร พบว่าหนูทดลองมีลักษณะอาการหายใจล้มเหลวทันควัน น้ำท่วมปอด และก็เลือดออกที่ปอด
การฉีด eugenol เข้าระบบไหลเวียนโลหิตโดยตรง จะทำให้ความดันโลหิตและการเต้นของหัวใจลดลงชั่วครู่ โดยไม่ทำให้อัตราการเต้นของหัวใจเปลี่ยน eugenol สามารถทำลายโปรตีนในเซลล์ของเนื้อเยื่ออ่อนในปาก การจับกุมของเซลล์ต่ำลง บวม แล้วก็กำเนิดเป็นไต ชั้นใต้ผิวหนังชั้นนอกบวมและกล้ามเนื้ออ่อนแอ เมื่อป้อนน้ำมันจากใบขนาด 40 มก./กิโลกรัม ให้หนูแรทเพศภรรยาที่ตั้งท้องได้ 1-10 วันพบว่ามีฤทธิ์ยั้งการฝังตัวของตัวอ่อนปริมาณร้อยละ 20
ขนาด/ปริมาณที่ควรจะใช้ เนื่องด้วยน้ำมันกานพลู (Cove oil) นั้นส่วนใหญ่แล้วนิยมใช้เป็นส่วนประกอบกับภัณฑ์อื่นเพราะฉะนั้นขนาดและจำนวนที่ควรจะใช้ของน้ำมันกานพลู (Cove oil) ดังต่อไปนี้ สำหรับเพื่อการใช้ผสมยาสีฟันนั้นควรจะใช้ราว0.1-0.5% ใช้ผสมยาดม ยาหม่อง ควรใช้ราว 3-5% ส่วนในการใช้ทำยาสลบปลาควรจะใช้ 10-30% (กับเอทิลแอลกอฮอลส์) ส่วนการใช้กานพลูรักษาอาการปวดฟันตามคำแนะนำของกระทรวงสาธารณสุขนั้น ให้ กลั่นเอาเฉพาะส่วนน้ำมันใช้ใส่ฟัน หรือใช้อีกทั้งดอกบดแล้วอมไว้ตรงบริเวณฟันที่ปวด เพื่อหยุดลักษณะของการปวดฟัน ตำกานพลูพอเพียงแหลก ผสมกับเหล้าขาวเพียงนิดหน่อยเพียงพอแฉะ ใช้สำลีจิ้มอุดฟันที่ปวดและก็ใช้แก้โรครำมะนาด เอาดอกกานพลูแช่เหล้าหยอดฟัน ส่วนการใช้น้ำมันหอมระเหย(น้ำมันกานพลู) ที่ใช้สำหรับขับลม และบรรเทาอาการท้องอืด ท้องอืดท้องเฟ้อ 0.05-0.2 ซีซี อนึ่ง การใช้กานพลูในจำนวนมากทำให้เลือดแข็งช้าลง ก็เลยต้องระวังการใช้ร่วมกับยาที่มีฤทธิ์ต้านทานการแข็งตัวของเลือด ดังเช่นว่า warfarin, aspirin, heparin ฯลฯ และระวังการใช้ร่วมกับยาต้านการอักเสบจำพวกไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs; ดังเช่น ibuprofen), รวมถึงระวังการใช้ร่วมกับสมุนไพรหรือยาที่ทำให้เกล็ดเลือดต่ำ รวมทั้งยาลดน้ำตาลในเลือด ดังเช่นว่า insulin, metformin
คำแนะนำ/ข้อควรระวัง - สาร eugenol จากน้ำมันกานพลูที่มีความเข้มข้นสูงอาจทำให้มีการระคายเคืองต่อผิวหนังได้ถ้าหากใช้ในปริมาณที่สูง รวมทั้งใช้ต่อเนื่องกัน
- การใช้น้ำมันกานพลูเพื่อรักษาลักษณะของการปวดฟันหรือใช้เพื่อหยุดกลิ่นปากโดยตรง แล้วก็ใช้ในปริมาณสูงหรือใช้ติดต่อกันบ่อย อาจจะทำให้ระคายเคืองต่อเหงือก แล้วก็เยื่อบุในช่องปากได้
- สาร eugenol สามารถออกฤทธิ์ต่อต้านลักษณะการทำงานของเกล็ดเลือดได้ จึงควรหลบหลีกการใช้ร่วมกับยาในกลุ่ม anticoagulant รวมทั้งยากลุ่ม NSADs
- ไม่สมควรใช้ดอกกานพลูในหญิงท้อง หญิงให้นมบุตร เด็ก คนไข้โรคตับไต และก็คนไข้โรคเบาหวาน
เอกสารอ้างอิง- กันยารัตน์ ศึกษากิจ,2557.ฤทธิ์ทางชีวภาพของน้ำมันและสารสกัดจากดอกกานพลูในการบรรเทาอาการปวดไมเกรนและอาการข้างเคียงในสัตว์ทดลอง.
- การพลู,ฐานข้อมูลเครื่องยา คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.(ออนไลน์)เข้าถึงได้จาก
- กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. 2546. ประมวลผลงานวิจัยด้านพิษวิทยา ของสถาบันวิจัยสมุนไพร เล่ม 1.โรงพิมพ์การศาสนา:กรุงเทพมหานคร. http://www.disthai.com/[/b]
- กานพลู.บทความเผยแพร่ความรู้สู่ประชาชน.สำนักงานข้อมูลสมุนไพร.คณะเภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยมหิดล.
- สุนีย์ จันทร์สกาวและวรรณนรี เจริญทรัพย์,2543.การตรวจสอบคุณภาพกานพลูและผลิตภัณฑ์ยาเตรียมสมุนไพรที่มีการพลูเป็นส่วน ประกอบ.รายงานการวิจัย ปี พ.ศ.2543.
- นพมาศ สุนทรเจริญนนท์, นงลักษณ์ เรืองวิเศษ. วิเคราะห์ วิจัย คุณภาพเครื่องยาไทย. คอนเซ็พท์ เมดิคัส จำกัด: กรุงเทพมหานคร, 2551.
- Kamatou GP, Vermaak I, Viljoen AM. Eugenol-From the Remote Maluku Islands to the International Market Place: A Review of a Remarkable and Versatile Molecule. Molecules 2012:17;6953-6981.
- Clove oil. วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี.
- Perry LM. Assessment report on Syzygium aromaticum (L.). European Medicines Agency;London. 2011.
