Advertisement
หอยเม็ดขนุน (หอยกระดุม)เครื่องยาที่เรียก “เบี้ยผู้” ที่พบตามร้านยาขายสมุนไพรทั่วไปนั้นไม่ใช่เบี้ยผู้ แต่มักเป็นเปลือกหอยที่มี
ชื่อสามัญว่า common olive
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Olive olive (Linnaeus)
จัดอยู่ในวงศ์ Olividae
ไทยเรียก
หอยเม็ดขนุน หรือ หอยกระดุม เป็นหอยกาบเดี่ยวขนาดล็ก เปลือกหอยยาว ๓-๔ เซนติเมตร พบได้ทั่วไปในน่านน้ำของประเทศไทย
- เบี้ยจั่น เบี้ยประเภทนี้มีรูปร่างค่อนข้างแบน แต่ด้านหลังโป่งเล็กน้อย เปลือกหอยลางอันมีวงกลมสีเข้มที่ตอนหลัง ขนาดยาวราว ๒ ซม.พระคัมภีร์ไกษยให้ยาแก้กษัยขนานหนึ่งเข้า“เบี้ยจั่น” เป็นเครื่องยาด้วย ดังนี้
ลมไกษยดานนั้นมันแข็งอยู่ในท้องประดุจดังว่าแผ่นกระดาษตีบพื้นท้องอยู่มันให้เจ็บปวดนักถ้าจะแก้เอา
ขมิ้นอ้อย ๑
เบี้ยจั่น ๑
เปลือกไข่เป็ด ๑
เข้าเหนียว ๑
เผาไฟละลายน้ำปูนใสรับประทาน หายแล - เบี้ยแก้ เป็นชื่อหอยทะเลกาบเดี่ยว ๒ ประเภท คือ เบี้ยแก้ใหญ่
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Cypraea mauritiana Linnaeus
มีชื่อสามัญว่า humpback cowrie
เปลือกเรียก เบี้ยแก้ใหญ่ หรือ อีแก้ก็มี เป็นเบี้ยที่มีขนาดโตได้ถึง ๘ เซนติเมตร เปลือกเป็นลายจุดสีคล้ำใช้ขัดผ้าให้เนื้อเรียบเป็นมัน
อีกชนิดหนึ่ง คือ เบี้ยแก้
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Cypraea caputserprntis Linnaeus
มีชื่อสามัญว่า humpback cowrie
มีชื่อสามัญว่า serpent’s-head cowrie
เปลือกเรียก เบี้ยแก้ ชนิดนี้เป็นที่ใช้ทำยา
พระคัมภีร์ไกษย ให้ยาตัดจุกกษัยขนานหนึ่งเข้า “เบี้ย” หลายชนิดในคุณภาพนั้นมี “เบี้ยแก้” อยู่ด้วย ดังนี้
ยาตัดรากไกษยจุกเอา
เบี้ยจั่นเผา ๗ เบี้ย
เบี้ยแก้เผา ๙ เบี้ย
เบี้ยโป่งเผา ๑๑ เบี้ย
เบี้ยลายเผา ๑๓ เบี้ย
เบี้ยพองลม ๑๕ เบี้ย
ขิงแห้งหนัก ๒ สลึง
ดีปลีหนัก ๑ บาท
พริกไทหนัก ๑ บาท ๒ สลึง
ทำเป็นผง บดทำแท่งไว้ ละลายน้ำมะนาวกินตัดรากไกษยจุก ทั้งปวงนั้นหายวิเศษนัก ได้ใช้มาแล้ว
