Advertisement
โรคหูน้ำหนวกอักเสบเรื้อรัง/หูน้ำหนวก[/b].( Chronic Otitis media)[/color][/size][/b]
[url=http://www.disthai.com/16865819/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%AB%E0%B8%B9%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%9A%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%B9%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%81-chronic-otitis-media]โรคห[/b]ชั้นกลางอักเสบเป็นอย่างไร ก่อนอื่นจะต้องทำความเข้าใจก่อนว่า โรคหูชั้นกึ่งกลางอักเสบ (Otitis media) นั้น เรียกเป็นภาษาประชาชนว่า โรคหูน้ำหนวก เกิดขึ้นจากการต่อว่าดเชื้อในหูชั้นกึ่งกลาง
ซึ่งหูชั้นกึ่งกลาง (middle ear) เป็นส่วนของช่องหูที่อยู่ถัดจากเยื่อแก้วหูเข้าไป มีกระดูกค้อน กระดูกทั่ง แล้วก็กระดูกโกลนใส่อยู่ ปฏิบัติภารกิจรับคลื่นเสียงก่อนหน้าที่ผ่านมาทางหูชั้นนอก และส่งต่อไปยังหูชั้นในซึ่งมีเส้นประสาทหูรับทราบเสียง (การได้ยิน)
ด้านล่างของหูชั้นกึ่งกลางมีท่อเล็กๆเชื่อมต่อกับคอหอย เรียกว่า ท่อยูสเตเชียน (Eustachian tube) เมื่อมีการติดเชื้อโรคของคอหอย เชื้อโรคสามารถเดินทางผ่านท่อยูสเตเชียนเข้าไปในหูชั้นในได้ หากว่าท่อยูสเตเชียนมีการอักเสบบวม ก็จะมีการอุดตัน ทำให้เชื้อโรคถูกกักเอาไว้ในหูชั้นกึ่งกลางจนเกิดการติดเชื้อโรคของหูชั้นกลาง แล้วก็อาจอักเสบเป็นหนองขังอยู่ในหูชั้นกึ่งกลาง มีลักษณะอาการไข้สูง ปวดหู หูอื้อได้ในระยะต้น
โรคนี้ก็เลยพบได้บ่อยร่วมกับโรคติดเชื้อของทางเท้าหายใจส่วนต้น อาทิเช่น ไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ หัด คออักเสบ ทอนซิลอักเสบ เป็นต้น โดยเชื้อก่อโรคอาจเป็นไวรัส หรือแบคทีเรียก็ได้
โดยโรคหูชั้นกลางอักเสบ เป็นโรคที่พบมากโดยเฉพาะอย่างยิ่งในเด็ก เพราะว่าในเด็กนั้น ท่อปรับความดันหูชั้นกึ่งกลางหรือท่อยูสเตเชียน (Eustachian tube) ซึ่งเชื่อมต่อระหว่างหูชั้นกึ่งกลางและหลังโพรงจมูก ยังไม่ปรับปรุงสมบูรณ์สุดกำลัง ประกอบกับเด็กเกิดภาวะติดเชื้อ ตัวอย่างเช่น โรคไข้หวัดได้บ่อย ทำให้มีโอกาสที่จะเกิดการอักเสบสม่ำเสมอไปยังรูเปิดของท่อปรับความดันหูชั้นกลาง ซึ่งอยู่ข้างหลังโพรงจมูก ส่งผลนำมาซึ่งภาวะหูชั้นกึ่งกลางอักเสบกะทันหัน (Acute otitis media) ขึ้น ซึ่งถ้าไม่ได้รับการดูแลและรักษา จะมีลักษณะไข้ หูอื้อ แล้วก็ปวดหูมากมาย จนตราบเท่าเมื่อแก้วหูทะลุ ลักษณะของการปวดหูรวมทั้งไข้จะเริ่มทุเลาลง แต่ว่าจะมีน้ำหนอง ซึ่งมีกลิ่นเหม็นไหลออกมาจากหู และถ้าเกิดยังมิได้รับการรักษาที่เหมาะสมอีก อาจกลายเป็น “โรคหูชั้นกึ่งกลางอักเสบเรื้อรัง หรือหูน้ำหนวก (Chronic otitis media)” ถัดไป ซึ่งได้โอกาสเป็นผลข้างเคียง สอดแทรกต่างๆตามมาได้ ยกตัวอย่างเช่น เยื่อหุ้มสมองอักเสบ หูชั้นในอักเสบ ฝีในสมอง ฝีข้างหลังหู ฝีที่คอ บริเวณใบหน้าเป็นอัมพาต อื่นๆอีกมากมาย
โรคหูชั้นกึ่งกลางอักเสบ ชอบเกิดอาการอักเสบข้างในของบริเวณหูชั้นกึ่งกลาง จำนวนมากแล้วมักมีสาเหตุมาจากการตำหนิดเชื้อที่เยื่อหู จนกระทั่งส่งผลให้เกิดอาการบวมแดง อักเสบ และเกิดของเหลวที่รอบๆหลังแก้วหู
โดยระดับของการอักเสบแบ่งได้เป็น 3 ระดับดังต่อไปนี้
- หูชั้นกลางอักเสบทันควัน (Acute otitis media – AOM) โดยปกติแล้วหากคนไข้ไม่มีอาการหูชั้นกลางอักเสบมาก่อน จะนับว่าเป็นหูชั้นกึ่งกลางอักเสบกระทันหัน เหตุเพราะอาการดังกล่าวข้างต้นจะเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยมีสภาวะ ดังนี้ จำนวนมากมักเกิดร่วมกับการต่อว่าดเชื้อในรอบๆทางเท้าหายใจส่วนต้น (คอและก็จมูก) ยกตัวอย่างเช่น หวัด ต่อมทอนซิลอักเสบ รวมทั้งบางรายหูชั้นกึ่งกลางอักเสบกระทันหันอาจเป็นภาวะแทรกซ้อนของโรคไข้หวัดใหญ่ โรคไอกรน ฝึกฝน ทำให้เชื้อโรคบริเวณคอผ่านท่อยูสเตเชียน หรือท่อปรับความดันหูชั้นกึ่งกลาง (Eustachain tube) เข้าไปในหูชั้นกึ่งกลางได้ แล้วก็เกิดการอักเสบขึ้นมา ทำให้เยื่อบุผิวด้านในหูชั้นกลางแล้วก็ท่อยูสเตเชียนบวม และก็มีหนองขังอยู่ในหูชั้นกลาง เพราะว่าไม่สามารถระบายผ่านท่อยูสเตเชียนที่บวมและก็ตันได้ สุดท้ายเยื่อแก้วหูซึ่งเป็นเยื่อบางๆที่กั้นอยู่ระหว่างหูชั้นกลางอักเสบกับหูชั้นนอกก็จะมีการทะลุเป็นรู หนองที่ขังอยู่ภายในก็จะไหลออกมาเปลี่ยนเป็นหูน้ำหนวกในเวลาต่อมา
- ภาวะน้ำคั่งในหูชั้นกลาง (Otitis media with effusion-OME) เมื่อเกิดการอักเสบที่หูชั้นกึ่งกลางจะทำให้เกิดของเหลวภายในหู ซึ่งอาจมีผลต่อการได้ยินในระยะสั้น กล่าวอีกนัยหนึ่ง เป็นสภาวะที่มีนํ้าขังอยู่ในหูชั้นกลางโดยที่ไม่มีอาการแสดงของการอักเสบหรือติดเชื้อโรค คนเจ็บมักจะมีลักษณะอาการหูอื้อ การได้ยินต่ำลง แต่ไม่มีลักษณะของการปวดหูและไม่มีไข้ เมื่อตรวจสอบในหูจะไม่พบการบวมแดงของแก้วหู แม้กระนั้นจะมีการขยับของเยื่อแก้วหูลดลง (เพราะว่ามีน้ำขังอยู่ข้างหลัง) ภาวะนี้พบได้ทั่วไปในผู้ที่มีโครงสร้างบริเวณใบหน้าที่ไม่ดีเหมือนปกติ
- หูชั้นกึ่งกลางอักเสบเรื้อรัง แม้หมอพบว่ามีการฉีกจนขาดของแก้วหูบ่อยๆรวมทั้งมีร่องรอยของการอักเสบ ก็อาจจะทำให้แพทย์วิเคราะห์ได้ว่ามีการอักเสบอย่างเรื้อรังที่หูชั้นกึ่งกลางได้โดยมีภาวการณ์ดังต่อไปนี้ เป็นภาวะที่มีการทะลุของเยื่อแก้วหูและมีหูน้ำหนวกไหลแบบเรื้อรัง (โดยมากจะเริ่มเป็นมาตั้งแต่เด็ก) โดยอาจมีสาเหตุมาจากหูชั้นกึ่งกลางอักเสบกระทันหันหรือมาจากการได้รับบาดเจ็บจนกระทั่งแก้วหูทะลุก็ได้ รวมทั้งบางทีอาจพบร่วมกับผู้ที่เป็นไซนัสอักเสบเรื้อรัง ต่อมทอนซิลอักเสบเรื้อรัง ผนังกั้นช่องจมูกคด รวมทั้งริดสีดวงจมูก
ซึ่งโรคหูชั้นกึ่งกลางอักเสบนี้พบมากในเด็กมากยิ่งกว่าในผู้ใหญ่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเด็กที่อายุน้อยกว่า 2 ปี เพราะเหตุว่าท่อยูสเตเชียนของเด็กสั้นกว่าและอยู่ในแนวระนาบมากกว่าในผู้ใหญ่ โดยในโรคหูชั้นกลางอักเสบนี้ ระยะของการอักเสบที่ทำให้มีน้ำหนองไหลออกมาจากรูหู (ภาษาชาวบ้านเรียกน้ำหนวก) นี้ ชอบพบในระยะหูชั้นกลางอักเสบเรื้อรั้ง เป็นส่วนมาก ส่วนระยะอื่นพบได้บ่อยได้ไม่บ่อยมากมาย และความร้ายแรงของโรคก็ไม่มากมายเท่าระยะเรื้อรัง ด้วยเหตุนั้นในหัวข้อต่อไปคนเขียนก็เลยจะขออธิบายเฉพาะในระยะหูชั้นกึ่งกลางอักเสบเรื้อรังหรือโรคหูชั้นกึ่งกลางอักเสบเรื้อรังเพียงเท่านั้น เพื่อไม่ให้เกิดความสับสนของนักอ่าน
สิ่งที่ทำให้เกิดโรคหูชั้นกลางอักเสบเรื้อรัง ต้นเหตุของโรคหูชั้นกึ่งกลางอักเสบเรื้องรังของ (COM) มักมีเหตุมาจาก
- หูชั้นกึ่งกลางอักเสบรุนแรง (acute otitis media) ที่มิได้รับการรักษาทันท่วงที ทำให้โรคหนองในหูชั้นกึ่งกลางดันเยื่อแก้วหูทะลุออกมาก รวมทั้งต่อไปไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกวิธีทำให้เยื่อแก้วหูที่ทะลุนั้นไม่สามารถที่จะปิดได้เอง
- เยื่อแก้วหูทะลุจากการเจ็บ (traumatic tympanic membrane perforation) เช่น ใช้ไม่พันสำลีปั่นช่องหู แล้วมีอุบัติเหตุกระแทกทำให้ไม้พันสำลีนั้น กระแทกเยื่อแก้หูจนกระทั่งทะลุเป็นรูและรูนั้นไม่สามารถปิดได้เอง หรือเกิดขึ้นได้เนื่องมาจากการผ่าตัดกรีดเยื่อแก้วหู (myringotomy) เพื่อระบายหนองออกจากหูชั้นกึ่งกลาง ในคนป่วยที่มีหูชั้นกลางอักเสบกระทันหันที่มีภาวะแทรกซ้อน หรือผ่าตัดเพื่อใส่ท่อระบายของเหลวหรือโรคหนองในหูชั้นกึ่งกลาง (ventilation tubes) รวมทั้งค้างไว้ที่เยื่อแก้วหู แล้วหลุดออกไป แม้กระนั้นรูที่เกิดจากการผ่าตัดนั้นไม่สามารถปิดได้เอง ซึ่งต้นสายปลายเหตุที่ทำให้เยื่อแก้วหูที่ทะลุนั้นไม่สามารถที่จะปิดได้เองอย่างเช่น
- มีการไหลของของเหลว อาทิเช่น มูกหรือหนองผ่านรูทะลุตลอดระยะเวลา เนื่องจากยังมีการติดโรคในหูชั้นกึ่งกลางอยู่
- เยื่อบุผิวหนังของหูชั้นนอก (squamous epithelium) เข้ามาหุ้มที่ขอบของรูทะลุ เมื่อเยื่อแก้วหูทะลุ ทำให้กลไกสำหรับเพื่อการ
Proteus speciesที่มา : Googleป้องกันการต่อว่าดเชื้อของหูชั้น
กลางเสียไป เมื่อเยื่อแก้วหูทะลุ ทำให้กลไกสำหรับในการปกป้องการต่อว่าดเชื้อของหูชั้นกึ่งกลางเสียไปเชื้อโรงที่เป็นต้นเหตุของการติดเชื้อแล้วก็ทำให้หูชั้นกึ่งกลางอักเสบเรื้อรัง ตัวอย่างเช่น เชื้อแบคทีเรียแล้วก็
พบมาก คือเชื้อประเภทมึงรมลบ
Pseudomonas aeruginosa ที่มา : Googie 
Staphylococcus aureusที่มา Wikipedia และก็Pseudomonas aeruginosa, Proteus species, Klebsiella pneumoniae รวมทั้งเชื้อประเภทแกรมบวก ยกตัวอย่างเช่น Staphylococcus aureus และก็บางทีอาจเจอเชื้อ anaerobes เช่น Bacteroides, Peptostrep-tococcus, Peptococcus ได้ ที่สามารถเข้าสู่ร่างกายได้โดย
- มีต้นเหตุที่เกิดจากการที่เชื้อโรคจากคอ หรือ จมูก ผ่านเข้าทาง Eustachian tube ไปสู่หูชั้นกลาง
- มีต้นเหตุจากเชื้อโรคเข้าทางรูหู ผ่านแก้วหูที่ทะลุอยู่ก่อนแล้ว เข้าไปสู่หูชั้นกึ่งกลาง รวมทั้ง mastoid air cell
- ผ่านทางกระแสโลหิต
นอกเหนือจากนั้นยังอาจมีสาเหตุมาจาก มีการตันของรูเปิดของท่อยุสเตเชียนจากพยาธิภาวะในโพรงหลังจมูก ตัวอย่างเช่น มะเร็งโพรงข้างหลังจมูก ต่อมอดีนอยด์โต, การอักเสบของโพรงจมูก ไม่ว่าจากการต่อว่าดเชื้อ ไหมใช่การตำหนิดเชื้อการอักเสบของโพรงข้างหลังจมูก ซึ่งมีสาเหตุจากกรดไหลย้อนที่ขึ้นมาที่โพรงข้างหลังจมูก หรือเป็นผลมาจากกรดไหลย้อนที่ขึ้นมาที่โพรงข้างหลังจมูก หรือมีต้นเหตุจากความไม่ดีเหมือนปกติแต่กำเนิดของท่อยูสเตเชียนทางกายส่วนและสรีรวิทยา ดังเช่นว่า เพดานแหว่ง (cleft palate) Down syndrome พยาธิสภาพดังที่กล่าวมาข้างต้น ทำให้มีการคั่งของของเหลวที่สร้างขึ้นจากหูชั้นกลาง และมีการอักเสบของเยื่อบุหูชั้นกลาง แล้วก็ทำให้ของเหลวดังที่กล่าวถึงมาแล้วไหลออกจากหูชั้นกึ่งกลางได้
อาการของโรคหูชั้นกึ่งกลางอักเสบเรื้อรัง หูชั้นกลางอักเสบประเภทเรื้อรัง แบ่งเป็น 2 จำพวก คือ- ประเภทไม่อันตราย (safe or uncomplicated ear) รูทะลุของเยื่อแก้วหู มักจะอยู่กึ่งกลาง (central perforation) จังหวะที่เยื่อบุหูชั้นนอก (stratified squamous epithelium) หรือไคล (cholesteatoma) จะเข้าไปในหูชั้นกลางและโพรงอากาศมาสตอยด์ นำมาซึ่งภาวะแทรกซ้อนน้อย หูน้ำหนวกชนิดนี้เป็นจำพวกที่ไม่มีขี้ไคลนั่นเอง ชนิดนี้คนป่วยจะมีหนอง (mucopurulent discharge) ไหลจากหูเป็นๆหายๆบางทีอาจตรวจพบ granulation หรือ polyp ได้ มักไม่พบว่ามีลักษณะปวดหูร่วมด้วย ถ้าหากมีอาการปวดหูแสดงว่าอาจจะมีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้น นอกเหนือจากนี้ผู้ป่วยมักเสียการได้ยินแบบการนำเสียงเสีย บางรายอาจมีเส้นประสาทหูเสื่อมร่วมด้วยจาก Bacterial Toxin
- ประเภทอันตราย (unsafe or complicated ear) ชอบมีรูทะลุของเยื่อแก้วหู อยู่ที่ขอบแก้วหู (marginal perforation) ทำให้จังหวะที่เยื่อบุหูชั้นนอก หรือขี้ไคลจะเข้าไปในหูชั้นกึ่งกลางแล้วก็โพรงกระดูกมาสตอยด์ ทำให้มีการเกิดภาวะแทรกซ้อนสูง หูน้ำหนวกชนิดนี้เป็นจำพวกที่มีไคลนั่นเอง ประเภทนี้ผู้เจ็บป่วยจะมีลักษณะเป็น คนป่วยจะมีลักษณะอาการหนองไหลออกมาจากหูเป็นๆหายๆถึงแม้ว่ารักษาด้วยยาเต็มกำลังแล้วอาการเกิดขึ้นอีก และมีลักษณะหูตึงจากการนำเสียงแตกต่างจากปกติ (conductive hearing loss) หรือทำลายอวัยวะที่เกี่ยวกับการได้ยินในหูชั้นใน ทำให้หูตึงจากเส้นประสาทหูดำเนินงานไม่ปกติ (sensorineural hearing loss) มีอาการเวียนหัว คลื่นไส้ อาเจียน นำมาซึ่งการก่อให้เกิดอัมพาตของเส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 เกิดภาวะแทรกทางสมอง เป็นต้นว่า เยื่อหุ้มสมองอักเสบ (meningitis), ฝีในสมอง (brain abscess),
การตำหนิดเชื้อของเส้นเลือดในกะโหลกศีรษะ (sigmoid sinus thrombophlebitis) มีการอักเสบของกระดูกมาสตอยด์ (mastoiditis) เนื่องด้วยมีหนองขังอยู่ในส่วนของกระดูก มาสตอยด์ แล้วไม่สามารถที่จะระบายออกไปได้ ทำให้มีการทำลายของกระดูกส่วนที่เป็นโพรงอากาศมาสตอยด์คนป่วยมีลักษณะอาการปวดหูมากยิ่งขึ้น มีหนองไหลออกจากหูเยอะขึ้นเรื่อยๆ
รวมทั้งมีกลิ่นเหม็น กำเนิดฝีหนองข้างหลังหู (subperiosteal abscess)กรรมวิธีการรักษาโรคหูชั้นกลางอักเสบเรื้อรัง แพทย์สามารถวินิจฉัยโรคนี้ได้จากวิธีสำหรับซักประวัติอาการของผู้เจ็บป่วย การตรวจร่างกาย รวมทั้งการใช้เครื่องส่องหู (Otoscope) ส่องมอง ซึ่งจะพบเยื่อแก้วหูมีลักษณะไม่ปกติ แม้แก้วหูยังไม่ทะลุสามารถยืนยันการมีน้ำในหูชั้นกึ่งกลางได้ด้วยการตรวจ pneumatic otoscope และก็การประเมิน tympanometry หากทะลุแล้วจะมองเห็นรูทะลุรวมทั้งมีน้ำอยู่ในรูหูชั้นนอก สามารถนำน้ำในหูไปย้อมรวมทั้งเพาะหาชนิดของเชื้อได้และการตรวจนับเม็ดเลือดจะช่วยยืนยันภาวะติดเชื้อถ้าหากยังไม่มีหนองไหล นอกจากนั้นยังมีการตรวจพิเศษอื่นๆเพิ่มเติมอีกตัวอย่างเช่น
- การถ่ายรังสีกระดูกมาสตอยด์ (plan film of mastoid) พบมากว่าโพรงกระดูกมาสตอยด์ทึบ แล้วก็บางส่วนของกระดูกมาสตอยด์บางทีอาจถูกทำลายไป
- การตรวจการได้ยิน เพื่อตรวจระดับของการได้ยินคราวเสียไป ถ้าหากการอักเสบของหูชั้นกลางหรือ cholesteatoma ทำลายกระดูกหู (ossicular destruction) จะทำให้มีการสูญเสียการได้ยินมากมาย (conductive hearing loss) หรืออาจมีการสูญเสียของประสาทหู (sensorineural hearing loss) ได้ถ้าหากมี inner ear involvement
- การเป่าลมเข้าไปในช่องหู เพื่อดูว่าคนเจ็บมีลักษณะเวียนหัวเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ หรือมีลูกตากระตุก (nystagmus) หรือ (fistula test) หาก cholesteatoma ได้ทำลายกระดูกที่หุ้มห่ออวัยวะควบคุมการเลี้ยงตัว จนถึงเกิดทางเชื่อมต่อระหว่างหูชั้นกลาง รวมทั้งอวัยวะควบคุมการเลี้ยงตัว การเป่าลมดังที่กล่าวมาแล้วจะทำการกระตุ้นอวัยวะควบคุมการเลี้ยงตัว ทำให้ผู้เจ็บป่วยมีลักษณะอาการเวียนหัวหรือดวงตากระตุกได้ ควรจะทำการทดลองดังที่ได้กล่าวผ่านมาแล้วในคนไข้ทุกรายที่มี cholesteatoma โดยเฉพาะคนเจ็บที่มีลักษณะอาการเวียนหัว
- เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT) ของกระดูกเทมโพรอล (temporal bone) ใคร่ครวญทำในรายที่ใช้ยารักษาเต็มกำลังแล้วไม่ดีขึ้น (สงสัย cholesteatoma เนื้องอก,สิ่งเจือปน) หรือสงสัยว่าจะมีภาวะแทรกซ้อน (ossicular or fallopian canal erosion จาก cholesteoma, subperiostea abscess)
- การตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) ของกระดูกเทมโพรอล ไต่ตรองรณาทำในรายที่สงสัยว่าจะมีภาวะแทรกซ้อน (dural inflammation, sigmoid sinus thrombosis, labyrinthitis, extra-craniai and intracranial abscess)
สำหรับวิธีการรักษาโรคหูชั้นกลางอักเสบเรื้อรังจำพวกไม่อันตรายคือ ชำระล้าง ดูดหนองในรูหู ให้ยาหนอดหู fluoroquinolone ear drop 14-28 วัน
หากอาการยังไม่ดีขึ้นให้ รับประทานยาปฏิชีวนะ ร่วมด้วย ภายหลังให้การรักษาโดยใช้ ยาปฏิชีวนะอย่างเต็มที่แล้วยังไม่ดีขึ้นจึงควรประเมินหา cholesteatoma และ mastoiditis
ในผู้ป่วยบางรายข้างหลังการดูแลรักษาด้วย ยาปฏิชีวนะไปแล้ว ยังพบว่าแก้วหูทะลุอยู่ไม่สามารถปิดเองได้ซึ่งบางทีอาจพิเคราะห์รับการผ่าตัดแก้วหู (tympanoplasty) จุดมุ่งหมายหลักในการปะเยื่อแก้วหูคือ
- เพื่อกำจัดการต่อว่าดเชื้อในหูชั้นกึ่งกลาง
- เพื่อคุ้มครองปกป้องการตำหนิดเชื้อผ่านเยื่อแก้วหูที่ทะลุไปสู่หูชั้นกลาง
- เพื่อช่วยให้การได้ยินดีขึ้น
และกรรมวิธีการรักษาโรคหูชั้นกึ่งกลางอักเสบเรื้อรังจำพวกอันตรายเป็น กำจัดการตำหนิดเชื้อข้างในหูชั้นกึ่งกลางคุ้มครองปกป้องไม่ให้มีการติดโรคข้างในหูชั้นกึ่งกลางอีก รักษาการได้ยินให้อยู่ในสภาพดี
เว้นเสียแต่จุดมุ่งหมายสำหรับเพื่อการรักษาดังกล่าวข้างต้น 3 ข้อแล้ว ควรจะทำให้ cholesteatoma มีทางออก เพื่อเป็นการป้องกันและยังเป็นการไม่ให้ cholesteatoma มีการขยายขนาดใหญ่ขึ้นจนกระทั่งไปทำลายอวัยวะที่สำคัญต่างๆ
- การดูแลและรักษาทางยา โดยบางทีอาจให้ยาต่อต้านจุลชีพชนิดกินและก็ประเภทหยอดหู รวมทั้งให้ยาต้านทานจุลชีวินประเภทฉีดเข้าเส้นเลือด ในคนป่วย ที่มีภาวะแทรกซ้อน และก็ทำความสะอาดหู โดยนำหนองของเหลว และก็เนื้อตายในหูชั้นกลางออกให้หมด
- กระทำการผ่าตัด mastoidectomy สำหรับผู้ป่วยที่มี cholesteatoma เก็กกักเอาไว้ภายในส่วนของแก้วหูที่เป็นแอ่ง แล้วก็แพทย์ไม่อาจจะเห็นรวมทั้งทำความสะอาดเอา cholesteatoma โดยเฉพาะส่วนในสุดของแอ่งได้ ควรทำการผ่าตัด วิธีการคือเอา cholesteatoma ออกมาให้หมด โดยทำ tympanomastoid surgery รวมทั้งเปิดทางให้ choleseatoma ที่อยู่ด้านใน มีทางออกสู่ภายนอก เพื่อป้องกันไม่ให้ cholesteatoma มีการขยายขนาดจนกระทั่งไปทำลายอวัยวะที่สำคัญต่างๆแล้วก็เกิดภาวะเข้าแทรกได้
สิ่งที่ก่อให้เกิดความเสี่ยงที่จะนำไปสู่โรคหูชั้นกลางอักเสบเรื้อรัง ปัจจัยต่างๆที่ทำให้คนป่วยมีโอกาสเสี่ยงต่อการตำหนิดเชื้อข้างในหูชั้นกึ่งกลางจนกระทั่งเปลี่ยนเป็นการอักเสบเรื้อรังได้ ซึ่งดังเช่น- อายุ หูชั้นกึ่งกลางอักเสบมักเกิดขึ้นในเด็กอายุ 6 เดือน-2 ปี เป็นส่วนใหญ่ เพราะท่อยูสเตเชียนของเด็กอยู่ในลักษณะแนวยาวกระตุ้นให้เกิดการระบายของเหลวไม่ดีพอเสมือนคนแก่
- ปัญหาด้านสุขภาพ เด็กที่มีภาวะปากแหว่งเพดานโหว่มีการเสี่ยงที่จะเกิดติดเชื้อโรคในหูชั้นกึ่งกลาง เนื่องจากความเปลี่ยนไปจากปกติดังกล่าวข้างต้นจะนำมาซึ่งการทำให้เชื้อโรคเข้าสู่ท่อยูสเตเชียนและไปสู่หูชั้นกลางได้ง่ายกว่าคนปกติทั่วๆไป นอกนั้น ผู้ป่วยกรุ๊ปดาวน์ซินโดรม (Down's Syndrome) ที่มีลักษณะทางกายภาพที่แตกต่างจากเด็กคนทั่วๆไปจะมีโอกาสในการเสี่ยงสำหรับเพื่อการกำเนิดหูชั้นกลางอักเสบได้มากขึ้น
- การดื่มนมแม่ เด็กที่มิได้ดื่มนมแม่ตั้งแต่เกิดจะมีผลให้มีภูมิต้านทานในช่วงแรกเกิดน้อยกว่าเด็กที่ดื่มนมแม่ เนื่องจากว่าในน้ำนมแม่มีภูมิคุ้มกันที่ดีและก็ช่วยคุ้มครองการติดเชื้อต่างๆได้
- การเปลี่ยนแปลงของฤดูกาล ไข้หวัดมักเป็นกันมากมายในฤดูฝน รวมทั้งหน้าหนาว ซึ่งอาจจะส่งผลให้ผู้เจ็บป่วยติดเชื้อที่หูได้ง่ายมากยิ่งขึ้นเมื่อจับไข้หวัด นอกจากนั้น ผู้ป่วยโรคภูมิแพ้อากาศก็ยังมีการเสี่ยงสูงที่จะติดเชื้อได้อีกด้วย
- การดูแลเด็ก เด็กที่ต้องได้รับการดูแลในสถานรับเลี้ยงมีความเสี่ยงที่จะจับไข้หวัดรวมทั้งเกิดการติดโรคที่หูได้ง่าย เนื่องจากภูมิต้านทานของเด็กยังไม่ปรับปรุง รวมทั้งสถานรับเลี้ยงเด็กมักเป็นแหล่งแพร่ระบาดโรคที่ทำให้เด็กป่วยไข้ได้มากที่สุด
- มลภาวะที่เกิดขึ้นทางอากาศ ฝุ่นละอองควันกลางอากาศรวมทั้งควันที่เกิดจากบุหรี่ อาจทำให้เกิดการต่อว่าดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ และก็หูได้ง่ายมากยิ่งขึ้น
- การสั่งน้ำมูกแรงๆการมุดน้ำ การว่ายน้ำ เวลาที่มีการอักเสบในโพรงข้างหลังจมูกจะก่อให้เกิดการอักเสบติดเชื้อในหูชั้นกลางได้ง่ายมากยิ่งขึ้น
การติดต่อของโรงหูชั้นกลางอักเสบเรื้อรัง โรคหูชั้นกลางอักเสบเรื้องรังหรือหูน้ำหนวกนี้ เป็นโรคที่เกิดจากาการต่อว่าดเชื้อแบคทีเรียหรือไวรัส ในบริเวณหูชั้นกึ่งกลางซึ่งไม่ได้เป็นโรคติดต่อและไม่ได้มีการติดต่อจากคนสู่คนหรือจากสัตว์สู่คนแต่อย่างใด
การปฏิบัติตนเมื่อป่วยด้วยโรคหูชั้นกลางอักเสบเรื้อรัง (หูน้ำหนวก)- ไม่แคะ ปั่น เขี่ย หรือเช็ดขี้หูออก หรือทำความสะอาดหูโดยใช้ไม้พันสำลี นิ้วมือ หรือวัตถุอะไรก็แล้วแต่ใส่เข้าไปในรูหู โดยมิได้รับคำแนะนำจากหมอแล้วก็พยาบาล
- คุ้มครองป้องกันไม่ให้น้ำเข้าหู โดยใช้สำลีหรืออุปกรณ์อุดรูหู (Ear plug) ซึ่งหาซื้อได้ตามร้านกีฬา (เป็นที่อุดหูสำหรับในการว่ายหรือดำน้ำ) และก็ทุกหนขณะอาบน้ำ เพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้น้ำไพเราะ
- ในระหว่างที่มีหูน้ำหนวกไหลหรือเป็นโรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง ควรจะไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจรักษาที่ถูกต้องและตลอด หลีกเลี่ยงการมุดน้ำหรือเล่นน้ำในสระหรือแม่น้ำลำคลอง
- ไม่สมควรล้างหูด้วยสบู่ หรือน้ำยาฆ่าเชื้อบ่อยๆหรือซื้อยาหยอดหูมาใช้เอง
- ไม่ไอแบบปิดปากแน่น หรือสั่งขี้มูก จามรุนแรงแบบปิดจมูกแน่น
- ปกป้องตนเองไม่ให้เป็นหวัด หรือโรคทางเดินหายใจอักเสบ
- กระทำตามข้อเสนอของแพทย์ กินยาจากที่หมอสั่งให้ถูก ครบ ไม่หยุดยาเอง แม้ว่าอาการจะดีขึ้นกว่าเดิมและจากนั้นก็ตาม เนื่องจากอาจส่งผลให้การรักษาได้ผลไม่เต็มกำลัง หรือเกิดภาวะแทรกได้
- เมื่อมีลักษณะน่าสงสัย หรือเป็นหวัดช้านาน หรือ เป็นหูชั้นกึ่งกลางอักเสบเฉียบพลัน (มีลักษณะไข้ หูอื้อ ปวดหู มีน้ำหนองซึ่งมีกลิ่นเหม็นไหลออกมาจากหู) ควรรีบไปพบแพทย์/แพทย์หู คอ จมูก
การป้องกันตัวเองจากโรคหูชั้นกึ่งกลางอักเสบเรื้อรัง (หูน้ำหนวก)- การปกป้องคุ้มครองในเด็กบางทีอาจทำเป็นโดยการลดปัจจัยเสี่ยง ดังเช่น ช่วยเหลือให้เด็กแรกคลอดรับประทานนมคุณแม่ เลี่ยงการส่งเด็กไปเลี้ยงที่ศูนย์เลี้ยงเด็กที่มีการเขตสุขาภิบาลไม่ดี
- เลี่ยงการสัมผัสสนิทสนมผู้เป็นไข้หวัด รวมทั้งโรคติดเชื้อทางเท้าหายใจอื่นๆ
- ฉีดยาคุ้มครองเชื้อนิวโมค็อกคัส (pneumococcal vaccine) ซึ่งเป็นเชื้อก่อโรคหูชั้นกึ่งกลางอักเสบและก็ปอดอักเสบ
- หลบหลีกการอยู่ในที่ๆมีควันที่เกิดจากบุหรี่
- ระมัดระวังอย่าให้ทำให้เป็นอันตรายหรืออุบัติเหตุกับหู หลบหลีกการกระทบสะเทือนรอบๆหูและก็รอบๆใกล้เคียง ด้วยเหตุว่าอาจจะเป็นผลให้แก้วหูทะลุรวมทั้งฉีกขาดได้
- แม้มีอาการป่วยเป็นโรคหูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลันควรรีบกระทำรักษาก่อนที่จะเปลี่ยนเป็น ระยะหูชั้นกลางอักเสบเรื้อรัง
- ทำให้ร่างกายแข็งแรงเพื่อลดความเสี่ยงต่อการต่อว่าดเชื้อต่างๆด้วยการทานอาหารที่มีคุณประโยชน์ให้ครบอีกทั้ง 5 หมู่ แล้วก็หมั่นบริหารร่างกาย
- เมื่อมีลักษณะอาการน่าสงสัย หรือเป็นหวัดนาน หรือ เป็นหูชั้นกลางอักเสบทันควัน ควรรีบไปพบแพทย์
สมุนไพรที่ใช้คุ้มครอง / รักษาโรคหูชั้นกลางอักเสบเรื้อรัง (หูน้ำหนวก)- หูเสือหรือเนียมหูเสือ มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Plectranthus amboinicus คุณประโยชน์ทางยาไทยพบว่า น้ำคั้นจากใบสามารถแก้ปวดหู พิษฝีในหู หูน้ำหนวก ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาพบว่าสามารถยั้งเชื้อแบคทีเรีย ยับยั้งยีสต์ ยั้งเชื้อรา ฆ่าแมลง ยั้งการงอกของพืชอื่น ยับยั้งโปรตีนที่ทำหน้าที่เร่งปฏิกิริยาเคมี protease จากเชื้อ HIV แ
