โรคแอดดิสัน (Addison’s disease) ในสุนัข

[Treekaesorn]

Advertisement

ฮอรโมนในกรุ๊ป steroid ที่ผลิตในร่างกาย ถูกทำจากต่อมหมวกไตเป็นหลัก ซึ่งคือต่อมที่ตั้งอยู่บริเวณข้างหน้าของไตทั้งสองข้างของสุนัข ฮอร์โมนทั้งสองกรุ๊ปมีบทบาทในการควบคุมการทำงานล้นหลามภายในร่างกาย ซึ่งการขาดหายไปของฮอร์โมนกลุ่มนี้ก็ชอบทำให้เกิดปัญหาต่อสัตว์ต่างๆตามมามากมาย โรคดังกล่าวมาแล้วข้างต้นก็คือโรค Addison’s disease ที่สามารถเกิดขึ้นได้โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสุนัขที่แก่น้อยจนถึงวัยกลาง พบได้มากในสุนัขเพศเมีย รวมทั้งสุนัขจำพวก Bearded Collies, Standard poodles, Portugese water dog, West highland white terrier, Rottweiler และก็ Wheaten terrier สิ่งที่ทำให้เกิดการหายไปของฮอร์โมน มักเกิดขึ้นได้เพราะมีสาเหตุเนื่องมาจากความผิดแปลกของร่างกายแต่กำเนิด ดังเช่น ไม่สามารถที่จะสร้างฮอร์โมน ACTH Renin หรือ Mineralocorticoid ได้ การผ่าตัดปรับปรุงแก้ไขเอาก้อนเนื้อบริเวณต่อมหมวกไตแล้วนำเอานิดหน่อยของต่อมหมมวกไตออกไป หรือการเกิดเนื้องอกแพร่ไปยังต่อมหมวกไตแล้วเบียดเซลล์ปกติไม่ให้สามารถดำเนินงานได้อย่างธรรมดา
 
 อาการ
 
 ซึม อ่อนกำลัง กล้ามเนื้อสั่น
 อาเจียน ท้องร่วง
 กินน้ำมากมาย เยี่ยวมากมาย (polyuria-polydipsia)
 หัวใจเต้นช้า
 แห้งน้ำ
 เป็นลม
 อุณหภูมิต่ำ
 ขนหล่นเรียกตัว
 ปวดเกร็งท้อง
 การวินิจฉัย
 
 เนื่องมาจากอาการโรค Addison’s disease มีความคล้ายเคียงกับหมาที่ป่วยเป็นโรคไต ทำให้การตรวจวิเคราะห์จึงควรอาศัยวิธีซักความเป็นมาอย่างรวมทั้งการตรวจร่างกายให้รอบคอบ รวมไปถึงการตรวจทางห้องทดลองต่างๆยกตัวอย่างเช่น การตรวจเลือด โดยมักจะเจอปัญหาเลือดจางน้อย มีค่าโพแทสเซียมในเลือดสูง (hyperkalemia) และโซเดียมในเลือดต่ำ (hyponatremia) ซึ่งถ้ามีสัดส่วนที่ผิดปกติมากมายจะยิ่งบ่งบอกถึงความอันตรายที่เรียกว่า Addisonian crisis เป็นซึ่งก็คือสัตว์มีลัษณะทิศทางจะเป็น Addison’s disease มากๆรวมทั้งจำเป็นจะต้องได้รับการดูแลและรักษาในทันทีทันใด ค่าของในเลือด (blood urea nitrogen) แล้วก็ค่าไตบางทีอาจสูงมากขึ้นเล็กน้อยเนื่องมาจากภาวการณ์แห้งน้ำ การตรวจปัสสาวะ ก็มีความสำคัญ เพราะว่าในกรณีนี้มักพบว่าไตจะไม่สามารถควบคุมหรือทำความเข้มข้นของฉี่ได้ ทำให้เยี่ยวมีลักษณะออกจะใส
 
 การตรวจวิเคราะห์ในเชิงฮอร์โมนจะเริ่มทำเมื่อสัตวแพทย์สงสัยจริงๆเพียงแค่นั้น ซึ่งในรายที่สงสัยว่าเป็น Addison’s disease จะเริ่มจากการตรวจระดับฮอร์โมน cortisol ในเลือด ซึ่งจะมีปริมาณต่ำยิ่งกว่าปกติมหาศาล และไม่ว่าจะฉีดฮอร์โมน ACTH ซึ่งเป็นฮอร์โมนกระตุ้นการสร้างคอร์ติซอล (cortisol) เข้าไป ก็จะพบว่าระดับคอร์ติซอลจะยังคงไม่สูงมากขึ้นอยู่ดี การตรวจเสริมอื่นๆที่อาจทำเป็น เป็นต้นว่า การถ่ายรูปรังสีวินิจฉัย กระบวนการทำอัลตร้าซาวด์หรือ CT scan ที่สามารถตรวจหาก้อนพื้นที่แพร่มายังต่อมหมวกไตได้
 
 การรักษา
 
 ในรายที่อยู่ในภาวะ Addisonian crisis บางทีอาจพินิจเริ่มตรวจวิเคราะห์อย่างจริงจังโดยการตรวจเลือด หรือการทดลองรักษาในทันที โดยการใช้การฉีดยาเข้าไปทดแทน ซึ่งยานั้นเป็นฮอร์โมนทั้งๆที่อยู่ในกรุ๊ป mineralocorticoid และ cortisol ซึ่งหากตอบสนองต่อการรักษาจริง จะพบว่าระดับของฮอร์โมน ภายในร่างกายจะสูงขึ้นอย่างชัดเจน แต่ก็จำเป็นต้องฉีดฮอร์โมนนี้ไปตลอดชีวิตที่เหลืออยู่เหมือนกันส่วนอาการอื่นๆอาจใช้การรักษาประคับประคองตามอาการเข้าช่วยในเบื้องต้น เป็นต้นว่า การใช้สารน้ำชดเชยกรณีสูญเสียน้ำมากๆหรือการแก้ไขภาวการณ์อิเล็กโทรไลต์ (โพแทสเซียมแล้วก็โซเดียม) ให้กลับมาอยู่ในภาวะที่ปกติ ฯลฯ
 
 การดูแลแล้วก็จัดแจง
 
 สุนัขที่มีอาการป่วยด้วยโรค Addison’s disease ควรต้องได้รับการฉีดฮอร์โมนทดแทนไปตลอดชีพ เจ้าของควรต้องกระทำตาม แม้กระนั้นก็มานะสังเกตการตอบสนอง รวมไปถึงอาการอื่น ด้วยเหตุว่าฮอร์โมนอาจไม่ได้ตอบสนอง 100% ในทุกราย ควรจะไปพบสัตวแพทย์เพื่อเช็คระดับฮอร์โมน อิเล็กโทรไลต์ และดูการโต้ตอบของการรักษาอย่างเสมอๆทุกเดือนในทีแรกๆ และทุก 3-6 เดือนหากคงเดิมแล้ว โดยธรรมดาหมาที่ได้รับการรักษามักพบว่ามีการตอบสนองได้ดิบได้ดี
คำค้นหาที่เกี่ยวข้อง : autoinsuranceprof

Tags : autoinsuranceprof