Advertisement
สมุนไพรผักหวานบ้าน[/b]
ผักหวานบ้าน Sauropus androgynous (Linn.) Merr.ชื่อพ้อง albicans. Bl.บางถิ่นเรียกว่า ผักหวานบ้าน ผักหวาน (ทั่วไป) ก้านตง จ๊าผักหวาน (เหนือ) โถหลุ่ยกะนีเด๊าะ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) นานาเซียม (มลายู-สตูล) ผักหวานใต้ใบ (จังหวัดสตูล) มะยมป่า (ประจวบคีรีขันธ์).
ไม้พุ่ม หรือ ไม้ล้มลุก ที่มีโคนต้นค่อนข้างจะแข็ง สูง 0.5-2 ม.ลำต้นอ่อน กลม หรือ เป็นเหลี่ยม สะอาด กิ่งอ่อนหักงอไปมาเป็นรูปซิกแซกนิดหน่อย. ใบ ลำพัง เรียงสลับกัน รูปไข่ หรือ รูปหอก กว้าง 1.3-3 เซนติเมตร ยาว 2.5-11 เซนติเมตร ปลายใบแหลม หรือ มน ขอบของใบเรียบ โคนใบแหลม หรือ มน เส้นกิ้งก้านใบมีข้างละ 5-7 เส้น โค้งนิดหน่อย ใบเกลี้ยงทั้งคู่ด้าน; เมื่อทำให้แห้งจะมีสีเขียวอมเหลือง;
สมุนไพร ก้านใบสั้น ราวๆ 2-4 มิลลิเมตร หูใบสามเหลี่ยม ยาว 1.7-3 มม. ดอก ออกเป็นช่อตามง่ามใบ ดอกเพศผู้ และก็ดอกเพศภรรยาอยู่บนต้นเดียวกัน บางครั้งกำเนิดบนช่อเดียวกัน. ดอกเพศผู้ ก้านดอกยาว 4-5 มิลลิเมตร ดอกรูปจาน กลีบรองกลีบดอกไม้สีเหลือง หรือ มีจุดๆสีแดง ดอกบนกว้างโดยประมาณ 5-12 มิลลิเมตร ขอบกลีบเป็นคลื่นนิดหน่อย หรือ แยกเป็นกลีบ 6 กลีบ ปลายกลีบกลม หรือตัดตรง เกสรผู้มี 3 อัน ก้านเกสรเชื่อมติดกันเป็นท่อสั้นๆปลายแยกออกจากกัน ฐานดอกมีต่อม 6 ต่อม. ดอกเพศภรรยา ก้านดอกยาวถึง 8 มม. กลีบรองกลีบดอกสีเหลือง หรือ สีแดงเข้ม ยาว 5-7 มม. แยกเป็น 6 กลีบ กลีบรูปไข่ หรือ ค่อนข้างกลม ปลายกลีบแหลมสั้นๆ; รังไข่รูปไข่ ภายในมี 3 ช่อง มีไข่อ่อนช่องละ 2 หน่วย ท่อรังไข่ 3 อัน สั้น แต่ละอันปลายแยกเป็นสอง และม้วน. ผล รูปกลมแป้น สีขาวอมชมพู เส้นผ่านศูนย์กลาง 15-18 มม. ยาว 10-13 มม. กลีบรองกลีบมีขนาดโตขึ้นเมื่อได้ผล. เมล็ด สามเหลี่ยม กว้างโดยประมาณ 5 มม. ยาว 8 มม. สีออกดำ.
นิเวศน์วิทยา: ขึ้นทั่วๆไปในป่าดงดิบ ป่าละเมาะ จากที่รกร้าง แล้วก็ข้างถนน.
สรรพคุณ : ราก น้ำต้มรากกินเป็นยาลดไข้ และก็เยี่ยวขัด ต้น รวมทั้ง ใบ น้ำยางต้นแล้วก็ยางใบ ใช้หยอดตาแก้อักเสบ นำมาตำเป็นยาพอกผสมกับรากและก็ cinnamon รักษาแผลในจมูก ตำผสมกับ arsenic ใช้ทาแก้โรคผิวหนังที่ติดโรค spirochete ได้
