Advertisement
สมุนไพรขันทอ[/size][/b]
ขันทองพยาบาท Suregada multiflorum (A. Juss.) Baill.ชื่อพ้อง Gelonium multiflorum A. Juss.บางถิ่นเรียกว่า ขันทองคำอาฆาต มะมอง หมากดูก (กลาง) กระดูก ยายปลวก (ใต้) ขนุนแดง (จังหวัดเพชรบูรณ์) ขอบนางนั่ง(ตรัง) ขัณฑสกร ช้องรำพัน สลอดน้ำ (จันทบุรี) ขันทอง (พิจิตร) ข้าวตาก (กาญจนบุรี) ขุนทอง คุณทอง (จังหวัดประจวบคีรีขันธ์) โจ่ง (ส่วย-สุรินทร์) มองกไทร มองกไม้ เหมือดโรค (เลย) มองกหิน (จังหวัดสระบุรี) มองกไหล(นครราชสีมา) ทุเรียนป่า ไฟ (จังหวัดลำปาง) ป่าช้าหมอง ยางปลอก ฮ่อสะพานควาย (แพร่) มะดูกดง (ปราจีนบุรี) มะดูกเลื่อม (เหนือ) เหล่ปอ (กะเหรี่ยง-แพร่).
ไม้พุ่ม หรือ ต้นไม้ ขนาดเล็ก สูง 4-15 ม. เปลือกค่อนข้างเกลี้ยง. ใบ โดดเดี่ยว เรียงสลับกัน รูปขอบขนาน หรือขอบขนานปนรูปหอก กว้าง 3-6 ซม. ยาว 9-14 เซนติเมตร ปลายใบแหลม หรือ มน ขอบใบเรียบ หรือ เป็นคลื่นเล็กน้อย โคนใบแหลมเป็นครีบ เส้นกิ้งก้านใบมี 5-9 คู่ ใบหมดจดทั้งสองด้าน มีต่อมน้ำมันกระจัดกระจายทั่วใบ ก้านใบสั้น ประมาณ 3-8 มม. หูใบยาวโดยประมาณ 2 มิลลิเมตร หลุดตกง่าย. ดอก ออกเป็นช่อสั้นๆตรงกันข้ามกับใบ ดอกเพศผู้ รวมทั้งดอกเพศภรรยาอยู่ต่างต้นกัน ไม่มีกลีบดอกไม้. ดอกเพศผู้ ก้านช่อดอกยาว 10-15 มม. แต่ละช่อมีดอก 5-10 ดอก
[url=http://www.disthai.com/][url=http://www.disthai.com/]สมุนไพร[/url] ก้านดอกยาวโดยประมาณ 5 มิลลิเมตร มีขนละเอียด ดอกตูมรูปกลม มีขน มีกลีบรองกลีบดอกกลมๆ5 กลีบ เส้นผ่านศูนย์กลางราวๆ 2.5 มม. ขอบกลีบและด้านนอกมีขน เกสรผู้มี 35-50 อัน ติดอยู่บนฐานดอกนูนๆแล้วก็มีต่อม. ดอกเพศเมีย มีกลีบรองกลีบดอกไม้ 5-6 กลีบ ลักษณะเหมือนดอกเพศผู้, รังไข่มี 3 ช่อง ท่อรังไข่สั้น, ปลายแยกเป็น 2 แฉก. ผล กลม มีเส้นผ่าศูนย์กลางราว 2 เซนติเมตร มีเนื้อ ผลอ่อนสีเขียว สุกสีเหลือง. เมล็ด ค่อนข้างกลม มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 7-8 มิลลิเมตร, เปลือกมีรอยบุบใหญ่แต่ตื้นๆ.
นิเวศน์วิทยา: ขึ้นในป่าดงดิบ ป่าเบญจพรรณ หรือ ป่าผลัดใบ เหนือระดับน้ำทะเลไม่เกิน 600 ม. พบในทุกภาคของประเทศ.
สรรพคุณ : ต้น เปลือก ทำให้ฟันทน รวมทั้งเป็นยาถ่าย, แก้โรคตับทุพพลภาพ แก้ประป่า แก้พิษในกระดูก โรคผิวหนัง ฆ่าพยาธิ แก้โรคเรื้อน มะเร็ง โรคกุฏฐัง กลากแล้วก็เกลื้อน เนื้อไม้มีรสเมาเบื่อ แก้ผื่นคัน แก้ไข้ และก็แก้กามโรค
