Advertisement
[url=http://www.disthai.com/]สมุนไพรตะขบควาตะขบควาย Flacourtia jangomas (Lour.) Raeusch.บางถิ่นเรียก ตะขบควาย (ภาคกลาง) กือระอุ (มลายู-จังหวัดปัตตานี) ครบ (ปัตตานี) มะเกว๋นควาย(ภาคเหนือ) ไม้ใหญ่ ขนาดเล็ก ผลัดใบ สูง 5-10(-14) ม. ต้นอ่อนมีหนาม เมื่อแก่หมดจด เปลือกสีน้ำตาลอ่อนถึงสีทองแดง หรือ สีเหลืองอมชมพู ล่อนออกเป็นแผ่นบางๆตามกิ่งอ่อนมีจุดสีขาวๆเยอะมากๆเป็นช่องที่มีไว้ระบายอากาศ ใบ คนเดียว ออกเวียนสลับ รูปไข่ค่อนข้างแคบ ถึงรูปไข่แกมขอบขนาน กว้าง 3-4 เซนติเมตร ยาว 7-10 ซม. ปลายใบเรียวยาว ที่ปลายสุดทื่อ โคนใบกลม หรือ แหลม ขอบของใบจะตื้นๆเนื้อใบค่อนข้างจะบาง ใบอ่อนออกสีชมพู หรือ สีน้ำตาลอ่อน ด้านล่างสีอ่อนกว่า สะอาด ข้างบนวาว ก้านใบยาว 6-8 มม. มีขน หรือ ขนบางครั้งก็อาจจะหลุดหล่นไปเมื่อแก่ ดอก มีกลิ่นหอมคล้ายน้ำผึ้ง ออกเป็นช่อตามง่ามใบ
สมุนไพส แต่ละช่อมีดอกจำนวนน้อย เป็นดอกแยกเพศ ดอกเพศผู้ ช่อยาว 1.5-3 เซนติเมตร ก้านดอกเล็ก ยาว 0.5-1 เซนติเมตร กลีบดอก 4(-5) กลีบ รูปไข่ ปลายมน ยาวราว 7 มิลลิเมตร สีออกเขียว มีขนทั้งคู่ด้าน ขอบกลีบมีขนหนาแน่น ฐานดอกมีเนื้อ ขอบเรียบหรือจะนิดหน่อย สีขาว หรือ เหลือง เกสรเพศผู้มีเยอะมากๆ ถ้าหากเกสรสะอาด ดอกเพศเมีย ช่อยาว 1-1.5 เซนติเมตร กลีบดอกเหมือนดอกเพศผู้ รังไข่รูปคนโฑ ภายในมี 4-6 ช่อง มีไข่ช่องละ 2 เม็ด ก้านเกสรเพศเมียมีพอๆกับปริมาณช่อง แต่ละก้านปลายแยกเป็นสองแฉกและก็ม้วน ผล ค่อนเรากลม เส้นผ่าศูนย์กลาง 1.5-2.5 เซนติเมตร มีก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ที่ปลายผล สีแดงอมน้ำตาลอ่อน หรือ ม่วง เมื่อแก่เป็นสีดำ เนื้อสีเหลืองอมเขียว มีเม็ด 4-5 เมล็ด
นิเวศน์วิทยา: สันนิษฐานว่ามีบ้านเกิดจากประเทศอินเดีย มีปลูกตามสวนทั่วๆไป
สรรพคุณ : ราก เปลือกรากตำพอกแผล รวมทั้งผิวหนังอักเสบ ต้น น้ำสุกเปลือกกินเป็นยาแก้อาการไม่ปกติของท่อน้ำดี บำรุงธาตุ รวมทั้งบำรุงร่างกาย ใบ น้ำต้มใบเป็นยาฝาดสมานแก้ท้องเดิน ขับเหงื่อ ขับระดูและก็ให้สตรีกินหลังการคลอดลูก นอกเหนือจากนั้นให้สีเขียวขี้ม้า ใช้ย้อมผ้าไหมเจริญ ผล รับประทานแก้อาการผิดปกติของท่อน้ำดี แต่ถ้ารับประทานมากๆอาจจะทำให้แท้งลูกได้เช่นเดียวกับน้ำต้มใบ
